فصلنامه اقتصاد دفاع از سال ۱۳۹۵ فعالیت خود را آغاز نموده و انتشار این فصلنامه به استناد مجوز شماره ۸۳۵۲۴ معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیده است. این نشریه حاصل فعالیت مشترک انجمن علمی اقتصاد دفاع ایران و دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی است.
«اقتصاد» با هدف عملیاتی تامین رفاه و «دفاع» با هدف عملیاتی تامین امنیت از قدیمی ترین امور بشری هستند که با گذر زمان ابعاد ملی و اجتماعی آنها به مراتب برجسته تر و فراتر از ابعاد فردی و شخصی آنها شده اند و با گسترش ابعاد ملی و اجتماعی این امور، ارتباط و پیوند آنها بیشتر شده است.
پیوند اقتصاد با دفاع در عمل، پیامدها و الزاماتی برای این دو امر، در حوزه علم و البته در عرصه سیاست گذاری و الگو سازی دارد. علم نافع نمی تواند به تحولات بی توجه باشد، پس در پی در هم تنیدگی بیشتر امور واقعی شاهد پیوند رشته های علمی و تولد علوم بین رشته ای هستیم، «اقتصاد دفاع» نیز در شمار همین علوم بین رشته ای است.
برای شناخت بهتر کارکرد اقتصاد دفاع به عنوان یک نظم علمی، توجه به تعریف و ماهیت علم اقتصاد سودمند است. دادلی سیرز از اقتصاددانان برجسته می گوید، «اقتصاد» درباره اقتصادها است. این تعریف تلاش دارد که علم اقتصاد را با موضوع آن تعریف کند. بدین ترتیب می توان گفت که «اقتصاد دفاع» درباره «دفاع» است یا روشن تر بگوییم، موضوع این شاخه اقتصاد، دفاع است. کما اینکه موضوع «اقتصاد محیط زیست»، «محیط زیست» است. از طرفی ماهیت علم اقتصاد حداکثر کردن نتیجه و به بیانی تخصیص بهینه منابع برای تامین هدف است. پس ماهیت اقتصاد دفاع، حداکثر کردن نتیجه و یا تخصیص بهینه منابع برای تامین هدف دفاع است. تعیین تابع هدف دفاع اگرچه فراتر از کارکرد اقتصاد دفاع و قابلیت های آن است؛ لیکن اقتصاد دفاع، نظم نافعی به منظور تخصیص بهینه منابع محدود برای تامین حداکثری تابع هدف دفاع خواهد بود. اقتصاد دفاع جای آرمانها، ارزشها و هنجارهای دفاعی را نمی گیرد، اقتصاددان دفاع، جای مقام دفاعی نمی نشیند، بلکه برای استفاده بهینه منابع، با رویکرد حداکثر کردن نتیجه کمک می کند.
با بیان بالا، گسترش دانش اقتصاد دفاع نزد مقامات و فرماندهان عالی رتبه دفاعی امری لازم تشخیص داده شده است و وقایعی چون افزایش تهاجمات تحریمی و جنگ اقتصادی و همین طور ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بر ضرورت آن افزوده است. انتشار فصلنامه علمی و پژوهشی «اقتصاد دفاع» بر اساس همین تشخیص و ضرورت انجام پذیرفته است و امید آن است که با مشارکت متخصصان و پژوهشگران اقتصاد، دفاع و حوزه های مرتبط قوام و گسترش یابد.
دفاع حوزهای گسترده و علم اقتصاد دانشی فراگیر و متنوع است، پس این فصلنامه دامنه ای فراخ از موضوعات را در برمی گیرد. از دفاع نظامی گرفته تا مقابله با تحریمها و دفاع اقتصادی، از اقتصاد نیروهای مسلح گرفته تا اقتصاد مقاومتی، از نظم و امور انتظامی و امنیت گرفته تا اقتصاد کنترل تسلیحات، از پدافند غیرعامل گرفته تا دفاع غیرنظامی و بسیج، از برنامه ریزی و بودجه ریزی دفاعی گرفته تا بازار کار دفاع، از موضوعات ملی دفاع گرفته تا موضوعات منطقه ای، جهانی و نهادها و سازمان های بین الملی مرتبط با آن، از تحلیل جنگ سخت گرفته تا جنگ نرم سایبری و جنگ ترکیبی، از تامین بهره وری منابع انسانی، آمادی و مالی دفاعی گرفته تا معماری اقتصاد دفاع آینده، از صنایع و توان مهندسی دفاعی گرفته تا نهادهای تامین اجتماعی نیروهای مسلح و ... همه می توانند موضوع مطالعات علمی و پژوهش های اقتصاد دفاع و به-تبع آن، محورهای این نشریه قرار گیرند.
در این نشریه ما به بررسی اقتصاد، دفاع، صلح، خلع سلاح، تروریسم، نهضت آزادی بخش، بسیج امکانات و کلیه موضوعات مربوط به ناآرامی های امنیتی و دفاعی می پردازیم؛ بنابراین گستره مقالات تالیفی مرتبط توسط پژوهشگران، اساتید و فعالان داخلی و خارجی در این عرصه قابل پذیرش خواهند بود.
و پایان سخن اینکه از همه اساتید ارجمند، پژوهشگران عزیز و متخصصان گرانقدر حوزه های مرتبط دعوت می شود که برای مشارکت در تداوم نشر این فصلنامه و گسترش این شاخه علمی همکاری داشته باشند.
حوزه های تحت پوشش:
اقتصاد دفاع، دفاع اقتصادی، جنگ اقتصادی، تحریم اقتصادی، امنیت اقتصادی، تامین مالی بخش دفاع، مخارج دفاعی، دیپلماسی دفاع اقتصادی، بودجه دفاعی، پول های مجازی و ...