تاثیر تنش شوری حاصل از کلرور سدیم بر روی جوانه زنی و رشد گیاهچه ارقام آفتابگردان در دماهای مختلف

به منظور بررسی واکنش جوانهزنی و رشد گیاهچه چهار رقم تجاری آفتابگردان بنام های رکورد (آزادگردهافشان)، یوروفلور، آلستار و هایسان 33 (هیبرید) به تنش شوری حاصل از کلرور سدیم در دماهای مختلف، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل در 3 تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تبریز در سال 1385 انجام شد. تیمارهای شوری با هدایت الکتریکی 0 (شاهد)، 3، 6 و 9 دسیزیمنس بر متر و تیمارهای دمایی شامل 20 ،15 ،10 و 25 درجه سانتیگراد بودند. مولفههای اندازهگیری شده در این آزمایش عبارت بودند از: میانگین درصد، سرعت و مدت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، نسبت ساقه چه به ریشه چه و ریشه چه به ساقه چه، طول و وزن خشک گیاهچه. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اثر دما بر روی تمامی صفات اندازه گیری شده به غیر از درصد جوانهزنی معنی دار بود. اثر رقم نیز در تمامی صفات اندازه گیری شده معنیدار بود. اثر شوری در تمامی صفات به غیر از درصد جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه معنی دار بود. بررسی اثرات متقابل نشان داد که اغلب صفات تحت تاثیر اثرات متقابل رقم، شوری و دما قرار گرفتند. مقایسه میانگین داده ها حاکی از بیشترین درصد جوانه زنی به ترتیب مربوط به ارقام یوروفلور و رکورد بود. با افزایش دما سرعت جوانه زنی ارقام افزایش یافت و در تمام سطوح دمایی رقم رکورد در کمترین مدت جوانه زد. تاثیر شوری تا 6 دسی زیمنس بر متر بر مدت جوانه زنی این رقم غیر معنی دار بود ولی در شوری 9 دسی زیمنس بر متر جوانه زنی آن به تاخیر افتاد. همچنین این رقم بیشترین رشد ریشه چه، ساقه چه، و گیاهچه را نسبت به سایر ارقام در شرایط آزمایش دارا بود. در مجموع با افزایش شوری میزان رشد کمتر شده و بیشترین تاثیر در سطح 9ds/m بود. همچنین افزایش دما باعث تاثیر هرچه بیشتر شوری در ارقام شد. بهنظر میرسد رقم رکورد تحمل خوبی نسبت به سایر ارقام به تنش شوری از خود نشان میدهد. همبستگی ساده بین صفات نشان داد وزن خشک گیاهچه با صفات طول ساقه چه، طول گیاهچه، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و نسبت ساقه چه به ریشه چه همبستگی مثبت و با صفات مدت جوانه زنی و نسبت ریشه چه به ساقه چه همبستگی منفی داشت.

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، تنش شوری ، جوانه زنی ، دما