مدل های ارزیابی خرابی و بازیابی بافت شهری در تاب آوری لرزه ای شهر ها

بازیابی فرآیند پیچیده ای است که تحت تاثیر ابعاد زمانی، مکانی و پیوستگی و همبستگی میان بخش های اقتصادی مختلف، که در بازیابی مورد نظر هستند قرار دارد و از سال1973 تا کنون در کانون توجه و بهبود قرار داشته است. چون فرآیند بازیابی در میان سیستم های مختلف تفاوت هایی از نظر سرعت و کیفیت بازیابی نشان می دهد حتی اگر متعلق به یک جامعه باشد، لذا مدل سازی بازیابی یک محل و یا یک جامعه، فرآیندی پیچیده می باشد. به طور کلی، شاخص انتخاب شده برای اندازه گیری عملکرد یک جامعه و یا یک سیستم در طی تحلیل، تابعی از زمان t و سایر پارامتر هایی است که بستگی به جامعه مورد نظر دارد. در نتیجه، این عملکرد با معادله ای شبیه سازی می گردد که بستگی به سیر پارامتر های دخیل در توصیف مدل بازیابی دارد. وقتی این مدل های بازیابی پیچیده موجود باشند، امکان توصیف روابط میان عوامل اجتماعی و اقتصادی مختلف، محله ها، موسسات و جوامع و مطالعه اثرات تصمیم گیری در این خصوص بوجود می آید. هدف این مدل ها افزایش انعطاف پذیری و تاب آوری جامعه و کاهش آسیب پذیری در ابعاد مختلف به ویژه اجتماعی است. مدل بازیابی در اصل بستگی به نوع شاخص های انتخاب شده نظیر جمعیت، تعداد منازل مسکونی و نرخ اشغال و سکونت، محله های مختلف و گروه های اجتماعی و اقتصادی متفاوت دارد. عملکرد بازیابی بر اساس نوع سیستم و سطح آگاهی جامعه متغیر بوده و بسته به منبع داده ها و نوع تحلیل می تواند به یکی از دو صورت تحلیلی یا تجربی باشد. توابع بازیابی تحلیلی از داده های پاسخ جامعه بدست می آید که از طریق تحلیل سیستم با استفاده از شبیه سازی های عددی توسعه می یابند. در وقوع زلزله، می توان از تحلیل تاریخچه زمانی غیر خطی تحلیل طیفی پاسخ به آنها دست یافت. در مقابل مدلهای بازیابی تجربی توابعی بر اساس تفسیر میدانی یا تست و قضاوت های مهندسی هستند که آنها را می توان بر اساس داده های گزارش شده از رویداد های تأثیر گذار گذشته و یا با استفاده از گزارش تست های آزمایشگاهی ایجاد کرد. این مقاله به ارزیابی مدل های مختلف بازیابی برای جوامع و زیر ساخت ها در دو دسته مدل های تجربی و تحلیلی پرداخته و در نهایت با تعریف خرابی و بررسی پیشرفت مدل های مختلف موجود برای ارزیابی خرابی به معرفی و انتخاب بهترین مدل های قابل استفاده در ایران می پردازد

کلیدواژه ها:

مدل ، زمین لرزه ، بازیابی تحلیلی ، بازیابی تجربی ، خرابی ، خطر پذیری ، تاب آوری