مصرف روی و اثر آن بر کیفیت گندم در خاک با فسفر بالا

به منظور بررسی تأثیر منبع و روشهای مختلف مصرف کود روی بر عملکرد و کیفیت گندم (نان و ماکارونی) در شرایط خاکی با فسفرقابل جذب بالا، آزمایشی در سال زراعی 1392-93 بصورت گلدانی در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکراراجرا شد. فاکتورهای آزمایش، شامل چهار شیوه کوددهی شاهد، مصرف خاکی سولفات روی، محلولپاشی سولفات روی (دو مرحله پنجهزنی و ساقه رفتن) و خاک کاربرد کلات روی و سه رقم گندم شامل چمران، افلاک و بهرنگ بود. صفات مورد اندازه گیری شامل عملکرد دانه، فسفر قابل جذب دانه، روی قابل جذب دانه، میزان اسید فیتیک دانه و پروتئین دانه بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمارهای کودی اعمال شده اثر معنیداری بر تمامی صفات مذکور داشت. بیشترین عملکرد دانه از تیمار مصرف خاکی کلات روی، با میانگین 548/06 گرم در مترمربع بدست آمد. تیمارهای کود، افزایش غلظت روی در دانه و افزایش پروتئین دانه را سبب شدند. از طرفی رابطه منفی میان روی و فسفر، سبب کاهش میزان فسفر و اسید فیتیک دانه شد، به طوری که بیشترین مقدار روی دانه مربوط به تیمار کاربرد مصرف خاکی کلات روی با میانگین 71/03 میلیگرم در کیلوگرم دانه بدست آمد. کمترین میزان فسفر دانه و اسید فیتیک دانه نیز از تیمار سولفات روی خاک کاربرد، بترتیب با میانگین 2/86 و 9/52 گرم در کیلوگرم مشاهده گردید. تیمار ارقام بکار رفته نیز، تأثیر معنیداری بر صفات ذکر شده داشت. اثر متقابل کود و رقم نیز بر صفات پروتئین دانه و عملکرد دانه در سطح احتمال خطای یک درصد، معنیداری شد. ملاحظه شد که رقم بهرنگ در مقایسه با ارقام نان، در صفت مقدار روی دانه، کمترین مقدار را با میانگین 55/10 میلیگرم در کیلوگرم دارا بود.

کلیدواژه ها:

مصرف خاکی ، محلول پاشی ، اسید فیتیک