راهکارهای پیشگیری و مقابله با مفاسد اقتصادی مدیران حکومت اسلامی درحکومت حضرت علی (ع) با تکیه بر نهج البلاغه

امروزه معضل فساد خصوصا در زمینه ی اقتصادی معضل فراگیر است و این معضل در حکومت اسلامی میتواند با رجوع به سیره ی اهل بیت خصوصا حضرت علی(ع) در زمینهی حکومتداری تحلیل شود. در این پژوهش با روش تحلیلی-منطقی با رجوع به سیره ی حکومتی حضرت علی (ع) راهکارهای ایشان برای پیشگیری و مقابله با مفاسد اقتصادی مدیران را استخراج و به صورت راهکارهای عملی مناسب با حکومت فعلی ارائه شده است؛ چرا که در پزوهش های پیشین صرفا به بیان نکات تاریخی اکتفا شده است اما در این پژوهش تلاش شده است راهکارهای عملی بر مبنای سیره ی حضرت علی (ع) ارائه شود. همچنین بر مسئلهی فساد اقتصادی مدیران تمرکز شده است نه بر فساد به عنوان یک مسئله ی عام.در وقوع این فساد خود مدیر، حاکمیت، مردم و خصوصا خواص موثرند و هر کدام با ویژگی ها و رفتارهای خود میتوانند انگیزه ی فساد را افزایش داده یا زمینه ی آن را فراهم کنند؛ لذا راهکارها بر اساس کاهش انگیزه و از میان بردن زمینه در این سه گروه تنظیم شده است. حاکم صالح و حکومت صالح هر دو برای رستگاری جامعه نیاز است اما حکومت صالح عامل موثرتری است؛ چرا که حاکم ناصالح را حذف کرده یا جلوی فساد او را میگیرد. حضرت علی (ع) راهکارهای پیشگیری و مقابله را تفکیک ناپذیر میدانند؛ به این صورت که جدیت در پیشگیری نیاز به مقابله را کاهش میدهد و مقابله ی شدید انگیزه ی اتکاب فساد را میکاهد. مشارکت سیاسی مردم، تقویت جایگاه رهبر صالح، عدم احتجاب مدیر، فراوان کردن روزی، تربیت نیرو، مجازات، عزل، نظارت، ایجاد زمینه برای ایفای وظایف شهروندی و دوری از گزینش مدیران بر اساس میل شخصی از مهمترین راهکارها میباشند.

کلیدواژه ها:

حضرت علی(ع) ، نهج البلاغه ، حکومت اسلامی ، مدیر ، فساد اقتصادی