ماهیت ایجاب

مفهوم ایجاب علی رغم سادگی از ماهیت نسبتا پیچیده ای برخوردار است. ایجاب یکی از ارکان اراده در انعقاد قرارداد است. در مورد ماهیت ایجاب، اختلاف نظر عمیقی در کلام فقها و حقوق دانان وجود دارد: برخی معتقدند که ایجاب، ایقاعی یک جانبه است که به اراده موجب خلق می شود. به نظر ایشان، اعلام اراده ایجاب و قبول به تنهایی عمل حقوقی یک طرفه ایران تشکیل می دهد زیرا هر یک از این دو حتی در صورتی که ما اعلام اراده دیگر تلفیق نشود و به عقد منجر نگردد، این واجد آثار هورمونی معینی است. در مقابل گروهی دیگر معتقدند که از جدایی تدوو انشا در عقد نباید چنین تعبیر شود که عقد از دو ایقاع مستقل تشکیل شده است. هر یک از این دو انشاء جزیی از سبب هستند و زمینه را برای ایجاد قرارداد فراهم می آورد. نیروی سازندگی ایجاب و قبول چنان آفریده شده که مناط و مقید به یکدیگرند. در واقع تاثیر ایجاب ، در ظرف قبول مشتری است و تاثیر قبول مشتری در ظرف تحقق ایجاب است. لذا هر کدام از ایجاب و قبول جزء العله محسوب می شود. به نظر ما برای تبیین ماهیت ایجاب باید بین دو قسم ایجاب یعنی ایجاب بدون الزام و ایجاب و همراه با الزام تفکیک کرد.

کلیدواژه ها:

ایجاب ، ایجاب ساده ، ایجاب ملزم ، ایقاع ساده