معماری بومی روستایی گیلان و راهکارهای آن در برابر رطوبت نزولی و کج باران

معماری بومی روستایی گیلان به شکل ویژه از عوامل اقلیمی محیط پیرامونش متاثر شده و ساختار شکلی آن در همخوانی با شرایط پیرامونی خود پدید آمده است. در این راستا رطوبت به گونه های متفاوتی معماری منطقه را مشروط کرده است. در این جا نیز معمار ایرانی، عمدتا راهکارهای بومی را در پاسخ گویی به رطوبت آسیب رسان به کار بسته است. از میان انواع رطوبت اثرگذار بر شکل معماری گیلان، این مقاله برآنست تا به یکی از اثرگذارترین نوع آن، یعنی به رطوبت نزولی و کج باران و راهکارهای سنتی به کار گرفته شده در مقابل آن بپردازد. دست یابی به اصول این راهکارهای بومی به شکل ویژه می تواند در معماری امروز روستایی گیلان مورد استفاده قرار گیرد. تاکنون پژوهش هایی چند حول معماری بومی و تنوع آن در خرد اقلیم های مختلف گیلان و ساختار سازه آن صورت گرفته است اما به واکاوی موضوع رطوبت و پاسخ معماری گیلان به آن کمتر پرداخته شده است، این مقاله برای نخستین بار به رطوبت نزولی و مقایسه آن با راهکارهای به کاررفته در کالبد معماری بومی روستایی گیلان در اقلیم های محلی مختلف آن در قبال رطوبت نزولی می پردازد. نوشتار پیش روی از نظر هدف؛ توسعه ای و از نظر روش، تحقیقی کیفی بر پایه تبیین و تحلیل است؛ داده های این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده و سپس داده ها و جزییات ساختمانی ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفته است. با توجه به یافته های تحقیق می توان اظهار کرد که معماری بومی گیلان در اقلیم های محلی مختلف آن با توجه به شدت رطوبت نزولی و مقیاس اقلیمی؛ راهکارهای متفاوتی را در سه پهنه اقلیمی جلگه، کوهپایه و کوهستان مرطوب در طراحی معماری درنظرگرفته است و باتوجه به زمان ساخت خانه ها و عدم وجود تکنولوژی؛ راهکارهای طراحی بر پایه اقتصاد فقیر جامعه روستایی و شناخت کامل استادکاران از منابع دردسترس طبیعت درنظر گرفته می شد.

کلیدواژه ها:

معماری بومی گیلان ، اقلیم ، خانه روستایی ، راهکارهای بومی ، رطوبت نزولی