تحلیل کتاب های فارسی دوره شش ساله ی ابتدایی بر پایه ی اجزای هویت ملی با توجه به جایگاه هویت ملی در آموزش و پرورش ایران در سال 1395

آموزش و پرورش نقش مهمی در پایداری و تقویت هویت ملی دارد، این نقش در دوره ی ابتدایی به دلیل آشنایی آغازین دانش آموزان با جامعه و تاثیرپذیری گسترده آنها از محتوای کتاب ها، پررنگتر است. بر همین اساس پژوهش پیشرو به تحلیل کتاب های فارسی دوره ی شش ساله ابتدایی بر پایه اجزای هویت ملی (نمادها، ارزش ها، میراث فرهنگی، نخبگان و شخصیت ها، باورها و ارزش های مذهبی، رخدادها و خرده فرهنگ ها و ویژگی های قومی، منطقه ای) با توجه به جایگاه هویت ملی در آموزش و پرورش ایران، پرداخته است. بدین منظور با بهره گیری از روش تحلیل محتوا، 6 جلد کتاب فارسی خوانداری دوره ابتدایی سال 1395 که شامل 117 درس (متن) و 732 تصویر بوده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل نشان می دهد که 262 مورد در این کتاب ها به هویت ملی اشاره شده است. ارزشه ای ملی، نمادهای ملی و نخبگان و شخصیت های ملی بیشتر از دیگر اجزا مورد توجه قرار گرفته است. میزان توجه به اجزای میراث فرهنگی، باورها و ارزش های مذهبی، خرده فرهنگ ها و ویژگی های قومی، منطقه ای، تنها در یک بعد و میزان توجه به رخدادهای ملی بسیار اندک بوده است. تحلیل کیفی نشان داد گوناگونی ارزش های ملی بیشتر بوده است. نتایج، نشان دهنده نبود توازن در پرداخت به اجزای هویت ملی در ابعاد گوناگون آن و بیتوجهی به شخصیت های ملی ورزشی و دینی است، کمبود در پرداختن به ارزش های ملی اقتصادی و فرهنگ بومی در تحلیل کتاب ها به گونه ای آشکار مشاهده گردید.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، کتاب فارسی ، هویت ملی ، آموزش و پرورش ، ایران