اثربخشی آموزش راهبردهای معنوی( نماز، دعا و نیایش، بخشش، نوع دوستی، صبر، توکل، شکر و قدر دانی) بر نگرش به ازدواج دانشجویان متاهل دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

مقدمه: انجام فرامین مذهبی، ایمان و شرکت در مراسم مذهبی، می توانند نقش موثری در جلوگیری از ابتلا به مشکلات روانی افراد و درمان آن داشته و موجب ارتقاء سطح سلامتی و بهزیستی افراد شوند، این امر برای متخصصان بهداشت روان مهم است که با شناخت اعتقادات و مراسم مذهبی مراجعان، از آن به عنوان یک منبع جایگزین مهم و حمایتی استفاده کرده و با توصیه مراجعان به معنویت و شرکت در مراسم مذهبی، بتوانند آنها را به آرامش درونی سوق دهند، تاثیر این امر، به این دلیل است که فرد با افزایش معنویت، به نوعی خودکنترلی دست پیدا می کند که مانع از اثربخشی شرایط بیرونی و در نتیجه، کمتر تحت تاثیر شرایط نامناسب قرار گرفته و سلامت روان خود را حفظ می کند. یکی از این ابعاد سلامت ذهنی، حفظ نگرش مثبت به ازدواج در طول زندگی زناشویی است. کاهش نرخ ازدواج در جامعه دانشجویی و تحصیل کرده ایرانی در هر دو ادبیات تجربی و فرهنگ عامه مستند بوده است. در ابتدا محققان فرض می کردند که تحرک اجتماعی رو به بالا دختران تحصیل کرده به کاهش ازدواج کمک خواهد کرد، اما مطالعات، شواهد مخالف این تیوری را نشان داد، بنابراین تمرکز مطالعات بر دانشجویان پسر می تواند این حلقه مفقوده را کشف نماید. مطالعات اولیه و غربی در مورد ازدواج مردان آمریکایی نشان داد که عدم تعادل نسبت جنسیتی، اختلاف سطوح تحصیلی و سواد مردان و زنان آمریکایی که منجر به سستی اقتصادی شده، علت اصلی اختلاف در ازدواج بود. در حالی که در اکثر این پژوهش ها عوامل خارجی و نیروهای خارجی موثر در ازدواج بررسی شده است اما ادبیات توجه به فرایندهای روانشناختی درونی و معنوی موثر در ازدواج؛ از اینکه دانشجویان پسر مفهوم ازدواج را چگونه درک و معنا می کنند و راهبردهای مقابله آنها در طول زندگی زناشویی چیست؛ بی توجه مانده است. بر این اساس هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش برخی از راهبردهای معنوی بر مفهوم نگرش به ازدواج دانشجویان متاهل بود.روش: پژوهش حاضر از نوع طرح آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. آزمودنی های این پژوهش شامل دو گروه از دانشجویان پسر دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بودند که از طریق پرسش نامه نگرش به ازدواج کاب، لارسون و واتسون (2003) شناسایی شدند. نمرات بالای افراد در این پرسشنامه بیانگر نگرش نادرست و غیرمنطقی افراد )متاثر از افکار الزام آور و محدود کننده) نسبت به ازدواج و انتخاب همسر و نمره پایین افراد بیانگر نگرش درست و باورهای منطقی آنها نسبت به این فرایند می باشد. پایایی ابزار در پژوهش حاضر با استفاده از روش آلفای کرونباخ 90/0 به دست آمد. ابتدا به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 24 نفر به عنوان نمونه انتخاب و سپس به شیوه تصادفی در دو گروه مساوی قرار گرفتند. یک گروه آنها، در معرض مداخله آموزش راهبردهای معنوی قرار گرفتند. گروه دیگر نیز به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شدند. و هیچ گونه مداخله ای برای آنها اجرا نشد. مداخله آموزش راهبردهای معنوی به عنوان متغیر مستقل برای گروه آزمایش اعمال شد، و نگرش به ازدواج به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. مداخلات در 8 جلسه آموزشی شامل سخنرانی و بیان ابعاد و جنبه های روحانی اثربخشی نماز بر افزایش اعتماد و توکل به خدا و کاهش استرسورهای زندگی، بیان الگوها و نمونه های صبر در قرآن، اهمیت بخش و گذشت و نقش آن در کاهش آلام و عقده های روانی و در جلسات آخر نیز چگونگی قدردانی از همسر به عنوان شریک زندگی و شکر گزاری خداوند به عنوان تنها ملجاء و پایگاه اعتماد آدمی، آموزش داده شد. برای هر دو گروه، در ابتدا پیش آزمون و سپس دو هفته بعد از اعمال مداخله پس آزمون اجرا شد.یافته ها: همانطور که در جدول( 1) مشاهده می شود، بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و آزمایش تفاوت مشاهده می شود. برای نشان دادن معناداری تفاوت بین نمرات زیر، از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نیز با حذف اثر پیش آزمون، نشان داد که تفاوت بین میانگین های نمرات دو گروه آزمایش و کنترل در نگرش به ازدواج معنادار است.

کلیدواژه ها:

راهبردهای معنوی ، صبر ، توکل ، بخشش ، نماز و دعا ، نگرش به ازدواج