برآورد زیانهای ناشی ار تاخیر در وصول مالیات

باتوجه به اینکه در اقتصاد ایران درآمدهای مالیاتی یکی از مهمترین منبع تأمین کننده مخارج دولت بعد ازدرآمدهای نفتی است؛ لذا بررسی کارایی سیستم مالیاتی از اهمیت بسزایی برخوردار است .با توجه به اینکهکاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی متأثر از دو عامل، وجود وقفه های طولانی و سیستم مالیاتی انعطاف ناپذیر است؛ در این راستا، بادر نظر گرفتن دو عامل فوق به بررسی کارایی سیستم مالیاتی طی دوره 1388-1391 پرداخته شده است. روشهایی که برای رسیدن بهاین هدف در نظر گرفته شده آزمون ارزش آتی و آزمون داده پانلی است.مزیت روش آتی نسبت به روشهای دیگر در آن است کهبرای تعداد نمونه های کم و دادههای متقارن و همگون انعطاف پذیری بیشتری دارد. تعداد نمونه ها 300 پرونده از حوزه شرکتها ومشاغل در استان چهارمحال و بختیاری در نظر گرفته شده است که این تعداد با توجه به اهمیت این پرونده ها از نظر معاونت مالیاتیدر نظر گرفته شده است. نتایج حاکی ازآن است که در حوزه شرکت ها متوسط تأخیر درجمع آوری مالیاتها حدود 80 ماه است ومتوسط وقفه در جمع آوری مالیات ها در حوزه مشاغل حدود 13,6 ماه برآورد شده است که بیانگر تحقق نیافتن درآمدهای مالیاتی در زمانمورد نظر است. با توجه به اینکه سیستم مالیاتی ایران در برابرتغییرات قیمتها از انعطاف پذیری لازم برخوردار نیست؛ و از طرف دیگر،نرخ تورم نیز بالا است، لذا، وجود وقفه های طولانی موجب کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی میشود که این نیز دارای عواقب وخیم-تری خواهد بود .بنابراین، باتوجه به نتایج به دست آمده سیستم مالیاتی درجمع آوری مالیات ها کارایی لازم را ندارد و نسبت بهتغییرات قیمت ها از حساسیت چندان بالایی برخوردارنیست.

کلیدواژه ها:

مالیات ، تورم ، وقفه مالیاتی ، روش ارزش آتی ، کشش مالیاتی