اثر باکتری های ریزوسفری ارتقادهنده ی رشد گیاه بر گیاه پالایی سرب توسط آفتابگردان در یک خاک حاوی سرب با سابقه دراز مدت

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,149

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NCPDA01_1208

تاریخ نمایه سازی: 12 دی 1393

چکیده مقاله:

تجمع سرب در خاک های مناطق شهری و اراضی کشاورزی به یکی از خطرناک ترین معضلات زیست محیطی حال و آینده ی کره زمین مبدل شده است. به منظور کاهش خطر ورود این آلاینده ی سمی به درون زنجیره های غذایی و همچنین حفظ پایداری اکوسیستم های زراعی، حذف آن از خاک های آلوده ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. گیاه پالایی (تکنیک های گیاه بنیان) یکی از روش های نوین و بالقوه ی پالایش خاک های اطراف معادن و اراضی زراعی آلوده به فلز سرب است که دربرگیرنده ی استفاده از گیاهان جهت زدایش و یا تثبیت آلاینده های فلزی می باشد. مطالعه ی حاضر به منظور جداسازی و شناسایی ریزوباکتری های متحمل به سرب، که قادر به ارتقای رشد گیاهان تحت شرایط بروز تنش فلزی بوده و از توانایی افزایش زیست فراهمی سرب برای گیاهان پالایش دهنده ی خاک های آلوده به این فلز سنگین برخوردار هستند و همچنین ارزیابی تأثیر آن ها بر جذب سرب توسط گیاه آفتابگردان (.Helianthus annus L) در شرایط گلخانه به اجرا در آمد. این مطالعه در یک خاک آلوده که از معدن سرب و روی باما نزدیک شهر سپاهان شهر (استان اصفهان) تهیه شده بود، صورت گرفت. ریزوباکتری های متحمل به سرب جدا شده از خاک آلوده به این فلز به صورت Bacillus licheniformis ،Bacillus stearothermophilus strain B ،Mycobacterium sp. ،Bacillus pumilus Corynebacterium sp. ،Bacillus stearothermophilus strain A ،Rhodococcus sp و Bacillus sp شناسایی گردیدند. تمامی باکتری های جدا شده قادر به تحمل غلظت های بالای سرب بودند به گونه ای که حداقل غلظت بازدارندگی سرب (MIC)این باکتری ها در دامنه ی 1100 تا 1720 میلی گرم بر لیتر (3/3 تا 5/19 میلی مولار) متغیر بود. به علاوه، تمامی سویه های باکتریایی جدا شده از توانایی تولید هورمون گیاهی ایندول استیک اسید (IAA) (از 3/53 تا 43/64 میلی گرم بر لیتر) و کلات زیستی سیدروفور (از 57/74 تا 86/24 درصد) برخوردار بودند. با این وجود، باکتری های Bacillus licheniformis ،Bacillus stearothermophilus strain B ،Mycobacterium sp. ،stearothermophilus strain A Bacillus و .Bacillus sp توانایی تولید آنزیم باکتریایی ACC- دی آمیناز را داشتند. تلقیح محیط کشت با سویه ی باکتریایی .Corynebacterium sp نیز سبب افزایش معنی دار غلظت سرب قابل جذب گردید. تمامی ریزوباکتری های جدا شده از خاک آلوده، به واسطه ی برخورداری از صفات محرک رشدی توانستند به طور معنی دار رشد ریشه ی گیاهچه های آفتابگردان را تحت شرایط آزمایشگاهی و در حضور 50 میلی گرم بر لیتر سرب ارتقا داده و بدین طریق س بب افزایش شاخص تحمل آن ها گردیدند. تلقیح بوته های آفتابگردان رقم رکورد توسط ریزوباکتری های Rhodococcus sp. ،Bacillus licheniformis و .Corynebacterium sp سبب افزایش محسوس رشد بوته های آفتابگردان در خاک آلوده به سرب نسبت بوته های تلقیح نشده، گردید. اغلب ریزوباکتری های جدا شده از خاک آلوده توانستند غلظت سرب اندام هوایی و ریشه بوته های آفتابگردان را به طور معنی دار در مقایسه با تیمار بدون تلقیح افزایش دهند. نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که کاربرد مایه ی تلقیح ریزوباکتری های متحمل به سرب محرک رشد گیاه می تواند سبب افزایش قابل توجه زیست توده تولیدی بوته های آفتابگردان در خاک های آلوده به این فلز و همچنین، ارتقای جذب آن توسط ریشه های گیاه و متعاقباً بهبود نسبی درصد انتقال سرب از ریشه های گیاه به سمت اندام های هوایی آن گردد. نتایج حاکی است که سرب جذب شده توسط آفتابگردان در ریشه های این گیاه تجمع می یابد، زیرا که در تمامی تیمارها فاکتور انتقال سرب کمتر از یک بود. با این وجود، فاکتور انتقال بوته های تلقیح شده با ریزوباکتری .Corynebacterium sp ملموس تر و به مقادیر مورد نیاز جهت گونه های بیش اندوز نزدیک تر بود.

کلیدواژه ها:

ریزوباکتری های متحمل به سرب ، ایندول استیک اسید (IAA) ، سیدروفور ACC - دی آمیناز ، انحلال کربنات سرب ، استخراج گیاهی ، شاخص تحمل ، فاکتور انتقال

نویسندگان

محمدرضا نادری

دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

عبدالرزاق دانش شهرکی

استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد

فایز رئیسی

استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد

فرزانه نیکوخواه

کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد