نقش قارچ های میکوریز آربوسکولار و میکوریزوسفر در گیاه پالایی مناطق آلوده به فلزات سنگین وترکیبات آلی

بسیاری از اکوسیستم های طبیعی در اثر فعالیتهای انسانی به فلزات سنگین و ترکیبات آلی، آلوده شده اند.منشأ فلزات سنگین در خاک متنوع و شامل بهره برداری از معادن، سوخت های فسیلی، ذوب فلزات، مواد زائد شهری،کودها، آفت کشها و برخی پسماندهای صنعتی و ترکیبات آلی هم شامل آفت کشها، مواد قابل اشتعال و انفجاری و غیره می باشد. فلزات و مواد آلی سمی در ریزوسفر ویا در اثر انتقال از خاک به گیاه ، عملکرد و سلامت غذایی گیاه و بالطبع انسان و محیط زیست را به مخاطره می اندازند، بنابراین جابجایی و حذف و یا تخفیف اثر آنها در محیط زیست بر پایه روشهای علمی و پژوهشی پیشرفته، یک ضرورت محسوب می شود. اکثر تکنولوژیهای متفاوتی که توانایی سمیت زدایی، غیر فعال سازی و جابه جایی ترکیبات آلوده را از خاک دارند. بر اساس روشهای استخراج فیزیکوشیمیای است.اغلب این تکنیک ها هزینه بر بوده وکاربری اراضی برای تولید محصول و نیز فعالیت های حیاتی خاک را کاهش می دهند. تکنولوژیهای سنتی نیز علاوه بر صرف زمان زیاد، مشکل بوده و اغلب نیازمند مداخله انسان می باشند. بنابراین بهتر است تا حد ممکن از روش های بیولوژیک مناسب،مقرون به صرفه و طبیعی در محل استفاده شود.گیاه پالایی(Phytoremediation) یعنی کاربرد گیاهان برای اصلاح و پالایش خاکهای آلوده به عنوان یک روش جایگزین مورد قبول برای جابجایی و یا غیر فعال کردن فلزات و ترکیبات آلی در خاک های آلوده، توصیه شده است.پالایش گیاهی به دلایل رشد کم و اندازه کوچک گیاهان انباشت گر، یک فرایند نسبتا کند است و سالها طول می کشد که سطح آلودگی به مقدار قابل قبول و مجاز در خاک برسد. برای اینکه این فرایند زنده به عنوان یک تکنولوژی مورد قبول واقع شود بایستی برای تقویت و بهبود کارایی آن از راهکارهای مناسب بهره گرفت.کارایی گیاهان مورد استفاده در این روش در صورت همزیستی آنها با میکروارگانیسم های مفید خاکزی به ویژه قارچ های میکوریزی می تواند تشدید گردد. قارچهای میکوریز آربوسکولار در همه زیستگاه ها، اقلیم ها و در خاک های آلوده به فلزات سنگین وترکیبات آلی وجود دارند. این قارچ ها جزء مهم سیستم خاک-گیاه را تشکیل می دهند و در پایداری باروری خاک های آلوده و تخریب شده و بهبود فعالیت های ریزوسفری نقش معنی دار و حیاتی دارند.این قارچ ها از طریق کمک به بهبود تغذیه گیاه، افزایش دسترسی به آب، تشکیل خاکدانه های پایدار وبهبود ساختمان فیزیکی خاک ریزوسفری موجب تسریع رشد گیاه و افزایش تولید محصول می شوند.در این مقاله در مورد نقش قارچ های میکوریز آربوسکولار و جامعه میکروبی همراه در گیاه پالایی مناطق آلوده به فلزات سنگین و ترکیبات آلی به تفصیل بحث می شود.