درآمدی برمخاطرات طبیعیمناطق ساحلی و نقش آنها درتوسعه پایدارسواحل (با تاکیدبرسواحل ایران)

مناطق ساحلی ایران دربرگیرنده بخش عمدهای از فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، نظامی، ورزشی، تنوع اکوسیستمی بوده و این امرنشانه ارزش و اهمیت مناطق ساحلی و نیاز به برنامهریزیهای چندجانبه و پایدار برای این مناطق است. جایگاه مناطق ساحلی در آمایشسرزمین باید تبیین و برای آنها براساس ظرفیتهایشان، وظیفه و نقش تعریف کرد. مخاطرات محیطی در مناطق ساحلی از جمله عوامل اصلیتأثیرگذار در برنامههای آمایش سرزمین و نحوه استقرار جوامع انسانی و تأسیسات هستند که عدم توجه به وقوع و آثار آنها در منطقه ساحلی، زیان سرمایهها و نابودی منابع محیطی و انسانی را بهدنبال دارد. در این راستا مطالعات مخاطرات مناطق ساحلی بهعنوان یکی از مطالعات پایه، اساس بسیاری از برنامهریزیها و اعمال سیاستهای مدیریت مناطق ساحلی خصوصاً در راستای توسعه پایدار محسوب میگردد. در این مقاله بااستفاده از روشهای توصیفی تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای و نتایج کنفرانسها و همایشهای مربوطه با هدف شناسایی مخاطرات محیطی و همچنین میزان نقش آنها در توسعه پایدار مناطق ساحلی به بررسی مخاطرات احتمالی پرداخته شده است. نتایج مطالعات و بررسی ها نشان میدهد که مخاطرات ساحلی در این نواحی وجود دارند و شناسایی و برنامهریزی، جهت کنترل این مخاطرات از ضروریات بوده و درنهایت اینکه بهرهبرداری غیراصولی از منابع طبیعی، فقدان تأسیسات کافی مهار آبهای سطحی، عدم تجهیز تأسیسات ندری متناسب با قابلیتهای توسعه منطقه، عدم رعایت استانداردهای زیستمحیطی در استقرار فعالیتها، عدم وجود تعادل فضایی میان تمرکز فعالیتهای مدرن صنایع نفت و گاز با سایر فعالیتها خصوصاً در جنوب کشور، تغییر کاربری اراضی مستعد کشاورزی مخصوصاً در شمال کشور، شکاف و شرایطاقلیمی و زمینشناسی منطقه و نظیر آنها از اصلیترین چالشهایی است که منطقه ساحلی را تهدید کرده و زمینهساز بسیاری از مخاطراتمحیطی میباشند و بهرغم وجود موقعیت حساس و استراتژیک در جوار آبهای آزاد بینالمللی، قرار گرفتن در مسیر کریدورهای بینالمللی شمال و جنوب و دسترسی به بازارهای مستعد منطقه، هنوز دست اندرکاران امر به فکر چارهجویی همراه با یک برنامهریزی مدون و اصولی برنیامده و هر ساله شاهد وقوع مخاطرات اسفباری در این مناطق هستیم.

کلیدواژه ها:

مخاطرات طبیعی ، توسعه پایدار ، مناطق ساحلی ، مدیریت یکپارچه ساحلی ، ایران