تعیین بهره وری آب با کاربرد سامانه های آبیاری سطحی و قطره ای در تولید سیب در ایران

تامین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی ترین مولفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب ( درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح ۲۴۷ هزار هکتار از اراضی باغی کشور در جایگاه نخست قرار دارد. متناسب با این حجم تولید، برآورد می شود حجم قابل توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تولید این محصول مصرف میگردد. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین بهره وری آب در باغات سیب تحت مدیریت باغداران در استان های منتخب در کشور اجرا گردید. این استانها عبارت از آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس و سمنان بودند. علاوه بر اندازهگیری مستقیم آب آبیاری و عملکرد محصول، بهرهوری آب در ۱۴۵ باغ در کشور تعیین گردید. برای بررسی تفاوت احتمالی حجم آب آبیاری و عملکرد، و بهره وری آب در تولید سیب از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت بهرهوری آب در باغات استانهای مختلف معنیدار بود. میانگین شاخص بهرهوری آب در باغات سیب کشور برابر ۷۳/۲ کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. حداقل و حداکثر شاخص بهرهوری آب از باغات سیب استانهای فارس (۱۲/۱ کیلوگرم بر مترمکعب) و سمنان (۴۶/۳ کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. راهکارهایی برای بهینهسازی استفاده از منابع آب برای ارتقای بهرهوری آب در باغات سیب کشور ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

اراضی فاریاب ، باغات سیب ، کارآیی مصرف آب