بررسی نقش عوامل زیست محیطی در پراکنش محوطه های باستانی شهر بابل

الگوهای خاص زندگی انسان بر روی زمین ناشی از اثرات متقابلیاست که بین انسان و محیط وجود داشته است. این ارتباط بویژه درزمینه مسائل مربوط به خاک و زمین های رسوبی مؤثر در کشاورزیو یا منابع مورد نیاز برای تهیه غذا یا صنعت به وضوح نمایان است.این مقاله بر آن است تا عوامل زیست محیطی و نقش آنها در شکل -دهی استقرارهای دوره های باستانی مختلف شهرستان بابل را موردبررسی و مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این مهم ابتدا منطقهمورد مطالعه با روش بررسی عمومی مورد بررسی باستان شناختیقرار گرفت. نتیجه این بررسی شناسایی 226 محوطه باستانی مربوطبه دوره های مختلف آغاز تاریخی، تاریخی و اسلامی بود که مواد وجامعه آماری ما را در این تحقیق تشکیل می دهند. در مرحله بعدیبا استفاده از روش توصییفی- تحلیلی و در قالب نظام اطلاعاتجغرافیایی با استفاده از نرم افزار ArcGIS مطالعات اسنادی جهتشناسایی عوامل مؤثر در شکل گیری و پراکنش استقرارهای انسانیشناسایی شده در منطبه انجام گرفت. بعد از تشکیل پایگاه داده ای،پراکنش محوطه های باستانی شناسایی شده نسبت به متغیرهایارتفاع، نوع آب وهوا، آب های جاری، دوری و نزدیکی به رودخانه هایاصلی، پوشش گیاهی مرتعی و جنگلی و میزان بارش مطالعه شد. درنهایت و بعد از تجزیه و تحلیل توزیع فضایی محوطه ها و وضعیتتوزیع آنها نسبت به این عوامل سه عامل ارتفاع، نزدیکی به منابعآب و آب وهوا به عنوان مهمترین و مؤثرترین عوامل زیست محیطیدر شکل گیری استقرارهای باستانی منطقه شناسایی شدند.

کلیدواژه ها:

عوامل زیست محیطی ، توزیع فضایی ، محوطه های باستانی ، بابل ، GIS