معماری قلعه گریت یادمانه ای از دوره اتابکان با استفاده از علوم باستان شناسی و جغرافیا (GIS)

از نیمه ی دوم قرن ششم هجری سرزمین لرستان در بخش میانی زاگرس در غرب ایران شاهد ظهور حکومتی بومی - محلی از قبایل و عشایر لر ساکن در این دیار بود. این منطقه قبل از تأسیس اتابکان لر کوچک به وسیله نمایندگان دربار خلافت عباسی اداره می شد. این سلسله مرکز حکمرانی خود را در دژهایی که دسترسی به آن ها خیلی سخت بود انتخاب می کردند. قلعه گریت یکی از این دژها است که در شهرستان خرم آباد قرار گرفته و از این دوره بر جای مانده است. مطالعات انجام شده در زمینه ساختار معماری این قوم با توجه به این قلعه باستانی با استفاده علم باستان شناسی و نرم افزار جغرافیایی Gis در زمره ی مهمترین اهداف این تحقیق محسوب می شود. پرداخت اطلاعات در پژوهش حارر به شیوه توییفی و تحلیلی بوده و روش یافته اندوزی در آن به یورت توجه به روش های میدانی بررسی دادهای Gis وکتابخانه ای است. نتایج این پژوهش به شرح زیر است: الگوی استقرار در درون قلعه با مصالح سنگی به یورت خشکه چین بر بالای برجستگی های طبیعی که از یک یا دو جهت به وسیله عوامل طبیعی مانند پرتگاه ها پوشش دفاعی داده شده، ایجاد شده است. ویوگی بارز دیگری که می توان دربحث این محوطه مشاهده نمود بهره گیری از ساخت مایه های بوم آورد مانند سنگ، آجر و... بوده است. همچنین با توجه به استفاده از نرم افزار جغرافیایی Global maper مشخص شده است که قسمت های شمال شرقی و شرق قلعه بیشترین دید به اطراف دارد، و بقیه قسمتها با بقات ارتفاعی پوشیده شده بود.

کلیدواژه ها:

قلعه گریت ، اتابکان ، لرستان ، خرم آباد ، ظروف سفالی