اخلاق و آداب تجارت در فقه شیعه
محل انتشار: چهارمین همایش ملی اخلاق و آداب زندگی
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 6,497
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
ETHICS04_103
تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1394
چکیده مقاله:
فقه شیعه، به اقتضای جامعیت خود، رفتارهای آدمی را در همه ابعاد زندگی از جمله بعد اقتصادی تنظیم می کند. حرفه تجارت در روایات از برترین و با برکت ترین حرفه ها شمرده شده است. انسان در فعالیت و تلاش اقتصادی اهداف گوناگونی می تواند درنظر داشته باشد. انگیزه فرد ممکن است فردی یا اجتماعی، مالی یا غیرمالی باشد. برای اینکه داد و ستد روندی اسلامی و شایسته داشته باشد، باید به دستورها و احکام دین به خوبی عمل شود و از سیره و روش پیامبر (ص) و ائمه (ع) پیروی گردد. فقهای شیعه آدابی برای کسب و کار و تجارت بیان کرده اند. این آداب گاهی به صورت مستحبات و مکروهات بیان می شوند. از جمله آنها می توان به کراهت انجام معامله با کسانی که مال موضوع معامله را در طریق معصیت آلودی صرف خواهند کرد، کراهت معامله با افرادی که اموال شبه ناک دارند، قبول اقاله ی نادام از معامله، اعطای مهلت به بدهکار معسر و استحباب سند نوشتن برای معاملات و ... اشاره نمود. در همه ی این موارد آنچه که یک تاجر درستکار را به رعایت این توصیه ها وامی دارد، توجه به وجدان مذهبی و اخلاق انسانی است؛ بدون اینکه ضمانت اجرای قضایی و حقوقی نقشی در این رابطه ایفا نماید. احکام واجب و حرامی نیز که در باب معاملات در فقه شیعه پیش بینی شده اند، دارای محتوایی کاملاً اخلاقی هستند، یعنی حتی اگر شارع مقدس به صراحت آنها را مورد حکم قرار نمی داد، موازین اخلاقی بر رعایت آنها تاکید داشتند و رفتار کسی را که آنها را رعایت می کرد تحسین می نمودند. از جمله ی این احکام می توان به لزوم وفای به تعهدات، منع سوء استفاده از حق، امکان تعدیل منصفانه ی قرارداد و منع اکل بالباطل اشاره کرد.
نویسندگان
احمد رضوانی
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بوعلی سینا
کریم کوخایی زاده
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بوعلی سینا
نبی سبحانی
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بوعلی سینا
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :