بررسی شاخص های رشد در ارقام پاییزه کلزا در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی بررسی شاخص های رشد ارقام مختلف در کلزای پاییزه ،(Brasica napus L)، آزمایشی به صورت فا کتوریل، در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی ، در چهار تکرار در سال زراعی 82-1381 در مزرعه تحقیقاتی موسسه نهال و بذر کرج اجرا شد . که فا کتور اصلی را سطح آبیاری (تنش خشکی «قطع آبیاری از مرحله ساقه دهی» و آبیاری معمولی بر اساس ٨٠ میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و فا کتور فرعی را ژنوتیب های کلزای پاییزه به کار رفته شامل ارقام MODENA -‐ SW0756 – OPERA- ARC-5 ‐ ARG-9100H -‐ ELITE ARC-4 ‐- CERONIMO- SLMOHT ‐ DIGGER ‐ ARC-2 به عنوان شاهد بودند . طبق نتایج حداکثر LAI برای ارقام در شرایط خشکی که در آن حد اکثر CGR به دست آمد بین 4/5-3 بود که در 1908GGD تا 2100 به دست آمده بود. LAI بیش از حد نیز در شرایط تنش مطلوب نیست ، چرا که باعث خروج س ریع تر رطوبت ذخیره شده در عمق توسعه ریشه می گردد . حداکثر LAI، در فاصله زمانی 218-189 روز پس از کاشت برای اکثر ارقام در شرایط خشکی به دست آمد ، که این زمان ، مصادف با گرم شدن هوا در بهار و شروع گلدهی بود و ارقام Modena و Elite در شرایط تنش ، با حفظ سطح برگ خود و با کاهش ملایم آن توانسته بودند، به خوبی با این شرایط سازگار گردند و در نتیجه عمل کرد مطلوبی در این شرایط تولید نمایند . حداکثر CGR درست کمی قبل از حداکثر LAI و یا همزمان با آن و در GDD ، ا 1908-1710 (189-203 روز پس از کاشت) به دست آمد و پس از آن ، به دلیل سایه اندازی بیشتر برگ ها روی هم و کاهش فعالیت فتوسنتزی برگ ها ی پایین ، CGR شروع به کاهش می نماید. حداکثر سرعت جذب خالص ارقام در شرایط خش کی در 1075GGD (94 روز پس از کاشت) همزمان با اولین نمونه برداری مربوط به رقم Digger با 10gdd ا 3/93g/m^2 بود و اما کمترین NAR و در همین زمان (که مصادق با حداکثر میزان جذب خالص بود ) مربوط به رقم SLM046 با gdd ا g/m^2 10 بود . در اکثر ارقام، در شرایط تنش خشکی از مرحله ساقه دهی به بعد و با کاهش CGR و یا LAI سرعت جذب حالص کاهش یافت که در اراقام حساس تر ، این شرایط واضح تر بود . حد اکثر RGR در 1075GGD (94 روز پس از کاشت) برای اکثر ارقام به دست آمد و در میان ارقام آزمایشی بیشترین RGR مربوط به رقم Digger با gdd ا 0/02g/g10 و اما کمترین RGR (در همین GDD) مربوط به رقم ARC-5 با ggd ا 0/012g/g10 بود.

کلیدواژه ها:

کلزای پاییزه ، شاخص های رشد و تنش خشکی