بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های امیدبخش گندم نان تحت شرایط تنش شوری

به منظور مطالعه سازگاری و تحمل به شوری ارقام و لاین ها ی پیشرفته گندم این طرح به مدت دو سال زراعی (83-1382 و 84-1383) در ٥ ایستگاه تحقیقاتی (بیرجند، یزد، کرمان، مشهد و اصفهان ) به اجراء درآمد. تعداد ٢٠ لاین و رقم امیدبخش (با احتساب شاهدها ی کویر وروشن) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) در سه تکرار تحت شرایط تنش شوری 10ds/m<= Ec خا ک مکان ها ی اجرای آزمایش و EC=9-12ds/m آب آبیاری ) مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. ابعاد کرت ها در تمام مناطق مشابه بوده و مساحت کشت (1/2×2/5=3m^3) و مساحت برداشت 2/4=1/2×2 متر مربع بود . درطول دوره رشد ضمن مراقبتهای لازم زراعی یادداشت برداری های لازم از برخی صفات مرفولو ژیکی و زراعی مانند : تاریخ سنبله دهی و رسیدن، ارتفاع بوته ، وزن هزار دانه و غیره بعمل آمد . نتایج تجزیه واریانس مر کب دو ساله آزمایش نشان داد که اثر متقابل سال × مکان و همچنین اثرمتقابل سال × مکان ×ژنوتیپ در سطح ١ درصد معنی دار بود ولی بین ارقام تفاوت معنی داری از لحاظ آماری وجود نداشت در نهایت به منظور سنجش سازگاری و پایداری عمل کرد ارقام ازروش غیر پارامتری رتبه بندی (Rank) و انحراف معیار رتبه (SDR) و همچنین شاخص نسبی عمل کرد (YIR%) استفاده گردید و نتایج نشان داد که ارقام و لاین های به شمار ه ها ی: 6، 7، 8، 9 و 19 با داشتن میانگین عملکرد بالا ، دارای قابلیت تطابق بیشتری با شرایط شوری این مناطق داشته و از پایداری عمل کرد بیشتری برخوردار هستند و به عنوان لاین های برتر وسازگار به منظور اجرای طرحهای تحقیق -‐ تطبیقی (On-farm) ویا طرحهای تحقیقی -‐ ترویجی معرفی و انتخاب شدند.

کلیدواژه ها:

گندم نان ، ساز گاری ، لاین ها ی امیدبخش ، تنش شوری و عملکرد دانه