ارزیابی تاب آوری زیرساخت های شبکه آب شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه ۲ تهران)

توسعه شهرها در نواحی­ای با خطرپذیری بالا و وقوع زلزله های مخرب در سال های اخیر، نشان دهنده ضرورت برنامه ریزی پیش از وقوع بحران است. براین اساس تاب آوری زیرساخت های شهری، به ویژه سیستم آب رسانی اهمیت بسیاری در مدیریت بحران زلزله دارد. پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، با هدف ارزیابی میزان آسیب پذیری زیرساخت های خطوط آب رسانی در برابر زلزله، افزایش تاب آوری این سیستم در منطقه ۲ شهر تهران و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری انجام شده است. با توجه به خطرپذیری بالای این شهر در برابر زلزله و موقعیت عبور خطوط لوله اصلی از منطقه ۲، این منطقه به عنوان نمونه موردی برای بررسی خطوط آب رسانی انتخاب شد. با استفاده از روش های تحلیل احتمال حرکت لرزه­ای، پارامترهای حرکت لرزه ای براساس گسل شمال تهران به­دست آمد. سپس با توجه به شاخص حداقل آب مورد نیاز جامعه، مقوله آب رسانی اضطراری مدنظر قرار گرفت و راهکارهای افزایش تاب آوری ارائه شد. با توجه به نتایج پژوهش، کمینه نرخ تعمیرات بر کیلومتر ۰۶/۰ و بیشینه آن ۴۴/۰ است؛ بنابراین، احتمال شکست خطوط و نشت آن­ها در محله های شمالی منطقه ۲ در رتبه­های زیاد و خیلی زیاد و در محله­های جنوبی در رتبه متوسط به پایین قرار دارد. براساس نتایج تحلیل خسارت، در ۴۳ نقطه شکست کامل خطوط و در ۱۷۵ نقطه نشت قابل مشاهده است. در پایان، با درنظرگرفتن آسیب پذیری خطوط، خطر لرزه خیزی و شاخص های آب رسانی اضطراری، راهکارهای افزایش تاب آوری ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، تاب آوری ، زلزله ، زیرساخت آب ، منطقه ۲ شهر تهران