بررسی نظام طبقات اجتماعی و کاستی در ایران باستان

قشر بندی اجتماعی ناظر بر نابرابری های ساختارمند و سلسله مراتبی هر جامعه است و بیانگر برخورداری یا محرومیت اقشار اجتماعی مختلف از مزایای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است، نظام کاست، نوعی سیستم طبقاتی است که در آن گروه بندی های قومی درجه بندی شده ای وجود دارد که هریک از آن گروه های دیگر راه ندارد و با جایگاه نسبی خود در جامعه مشخص می شود. جامعة ایران چه در عهد باستان و چه در قرون جدید، نیز از این قاعده مستثنی نبوده در هر دوره و عصری گروه ها و طبقات فرو دست و فرادست بسیاری را به خود دیده، بطوریكه در بعضی از زمانها روابط میان این طبقات بسیار سخت و تقریباً کاستی یا شبه کاستی بوده و در بعضی دوره ها از انعطاف بیشتری برخوردار بوده است. هرچه از گذشته به زمان حال نزدیك تر می شویم به دلایل مختلف، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی تقابل میان دو طبقه کمتر شده، بطوریكه در دو قرن اخیر شاهد گسترش طبقه ای جدید که از آن بنام طبقه متوسط یاد می شود در بسیاری از جوامع بوده ایم. البته، ظهور و مراحل رشد آن در ایران را به کمتر از یک قرن اخیر می توان نسبت داد.

کلیدواژه ها:

کاست ، طبقات اجتماعی ، دوره باستان ، عصر هخامنش ، عصر اشکانی ، دوران ساسانی