چالش های کود در استان زنجان

در خاک های زراعی استان زنجان به دلیل شرایط خاص حاکم بر آنها از جمله میزان مواد آلی کمpH نسبتاً بالا ووجود یونهای بیکربنات و کربنات در آب آبیاری احتمال کمبود عناصر غذایی ضروری در اغلب مزارع و باغ ها وجود دارد و کشاورزان را ناگزیر به استفاده از کودهای شیمیایی مختلف جهت بهره برداری می نماید. در حال حاضر به دلیل عدم شناخت کافی از وضعیت پراکنش عناصر غذایی در خاک های تحت کشت و نیاز گیاهان زراعی، کشاورزان با مصرف کودهای نیتروژنه و فسفره به مقدار زیاد به ایجاد عدم تعادل عناصر غذایی در استان کمک نموده اند. وجود اقلیم خاص آب هوایی متفاوت، بالا رفتن شوری رودخانه قزل اوزن و محدودیت های سایر منابع آبی و همچنین رایج بودن سیستم های مختلف کشت، دستیابی به تصویر کلی از وضعیت عناصر غذایی مهم پرمصرف و کم مصرف را ضروری می ساز د. بد ین جهت مدیریت مناسب حاصلخیزی خاک و تغذیه بهینه گیاه از مه مترین و اساسی ترین روش های افزایش کمی و کیفی تولید و در نهایت رفع کمبود مواد مغذی در بدن انسان است. براساس نتایج به دست آمده در استان زنجان به دلیل مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی، پایین بودن ماده آلی خاک و عدم وجود بارندگی مناسب، تولید محصولات زراعی و باغی متناسب با بکارگیری نهاده های کشاورزی نمی باشند . بررسی نتایج به دست آمده از وضعیت حاصلخیزی خاک اراصی زراعی آبی استان نشان می دهد که حدود 40 درصد اراضی 4 شهرستان ایجرود، ماهنشان، زنجان و طارم شور بوده و تمام اراضی استان زنجان دارای کربن آلی کمتر از 2 درصد هستند . عناصر کم مصرف آهن و روی در محدوده وسیعی از خاک های نمونه برداری شده با کمبود مواجه هستند. همچنین بررسی وضعیت تغذیه ای باغ های میوه و روند مصرف کودها بر روی 3 محصول عمده باغبانی شامل انگور، زیتون و سیب حاکی از وضعیت نه چندان مطلوب تعادل عناصر غذایی به ویژه آهن، روی و پتاسیم در باغ های میوه می باشد. نتایج حاصل نشان م یدهد که در استان زنجان عدم تامین کافی و به موقع وعدم مصرف بهینه کودهای شیمیایی و عدم به کارگیری کودهای آلی، موجب کاهش بهره وری خا کهای استان و همچنین اراضی زراعی و باغی شده است.

کلیدواژه ها:

کودهای شیمیایی ، حاصلخیزی خاک ، چالش کود و استان زنجان