معرفی و ارائه چارچوب سامانه آینده نگاری فرایندی در علوم بین رشته ای

مفهوم توسعه و پیشرفت در هر موضوعی، فارغ از ارتباط با هویت و مقیاس آن، به جامعیت، هدفمندی و انسجام بین خواسته و روش وابستگی زیادی دارد. تمامی این خصوصیات، نوید دهنده رشد دیدگاه جوامع علمی و مدیریتی، از تفکرات رایج به سمت تفکرات سیستمی(سامانه ای) در عرصه های علمی است. بدیهی است، آینده پژوهی بصورت خاص و آینده نگاری به صورت عام، مقولاتی ابزاری در ایجاد مفهوم نظری توسعه است که بصورت ماهیتی، خود نیاز به مدیریت در زمینه دانش، فرایند و نتایج است. موضوع پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی فرایندی مبتنی بر تفکر سامانه نگر، برای بهره مندی از عواملی است که به روش ISM از مطالعات پیشین، حاصل شده است. هدف اصلی از این پژوهش، این است که ارائه چنین چارچوب فرایند محوری، منجر به افزایش کارایی و تکثر علمی گزینه های تصمیم سازی ، انعطاف پذیری درسیاست گذاری و در نتیجه جهت گیری بهتر در برنامه ریزی بلندمدت، از طریق مطالعه توانمندی های هر تئوری یا نظریه آینده پژوهی گردد. شاخصه این پژوهش، تمرکز بر فرایند آینده نگاری، بجای مدعا تئوریسن یا محصول آن، البته به شیوه مستدل است. بدیهی است نتایج تمرکز بر ارزشیابی فرآیند های آینده پژوهی بجای محصول، باعث ارتقاء شاخص ها و گفتمان علمی، و کاهش احتمال خطا در اتکاء به روشهایی است که گفتمان های متنوع علمی را، به موازات محتوی مورد نیاز درآینده نگاری، به فرایند تصویر سازی وارد میکنند. انتظار میرود، این تغییر گفتمان بتواند موجب تقویت فرا رشته ای آینده نگاری در ترسیم شایسته(پایا و روا) آینده گردد.

کلیدواژه ها:

فرایند ، آینده پژوهی ، سیستم ، الگو ، چارچوب ، رویکرد ، سناریو ، آینده نگاری