برآورد نیاز جریان زیست محیطی رودخانه زرینه رود با رویکرد هیدرواکولوژیک

برآورد نیاز جریان زیست محیطی برای حفظ رودخانه ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران مهم می باشد. در این پژوهش نیاز جریان زیست محیطی رودخانه زرینه رود مورد بررسی قرار گرفته است. نیاز زیست محیطی این رودخانه با مدل اکو- هیدرولوژیکی انتقال منحنی تداوم جریان (FDC) در نرم افزار GEFC برآورد شده است. بر این اساس، در این مطالعه جریان ماهانه برای دوره آماری 30 ساله (1367-1397 ) در شرایط طبیعی براساس داده های ایستگاه هیدرومتریک شاهین دژ شبیه سازی شده است. همچنین نرم افزار GEFC کلاس های مدیریت زیست محیطی رودخانه را در 6 کلاس مختلف (کلاس های E ،D ، C ،B ،A و F ) تعریف می نماید. رودخانه هایی که متعلق به طبقات C تا F می باشند معمولا در مناطق پرجمعیت با اثرات متعدد ناشی از فعالیت های انسانی قرار گرفته اند. شرایط اکوسیستم ضعیف (کلاس E و F ) از دیدگاه مدیریت قابل قبول نیست و اهداف مدیریتی براین اساس تعریف می شود که شرایط زیست محیطی رودخانه ها تا سطح قابل قبول کلاس D از طریق اقدامات توان بخشی رودخانه ای بهبود یابد. مقادیر نیاز آب زیست محیطی رودخانه زرینه رود برای کلاس های E ،D ، C ،B ،A و F به ترتیب برابر 4/49، 30/4، 19/8، 11/8، 7/7 و 4/9 درصد متوسط جریان سالانه است. متوسط جریان سالانه رودخانه زرینه رود 500 مترمکعب در ثانیه است. بر این اساس می توان گفت، مقادیر به دست آمده از روش انتقال منحنی تداوم جریان در کلاس مدیریت زیستی C (حفظ حداقل شرایط زیستی رودخانه) بدلیل در نظر گرفتن شرایط مدیریت اکولوژیکی ) رودخانه پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

نیاز جریان زیست محیطی ، زرینه رود ، انتقال منحنی تداوم جریان ، نرم افزار GEFC ، کلاس های مدیریت زیست محیطی