استحاله نقش مایه های تصویری دیداری به نقش مایه های نوشتاری با نگاهی به هنر زیورآلات معاصر ایرانی

زیورآلات معاصر در جایگاه هنر عینی و کاربردی، در پیکره خود علاوه بر نقش­مایه­های تصویری، دربرگیرنده نقش­مایه­های نوشتاری است، چنان که پیکره زیورآلات به مثابه بوم نقاشی به بازتاب روایت­های کلامی می پردازد. نقش مایه شدن نوشتار به دنبال استفاده از نقوش سنتی هنر ایران و بهرهگیری از عناصری از فرهنگ عامه ایرانی و تایپوگرافی توسط برخی از طراحان زیورآلات معاصر ایرانی با تاکید فراوانی در دهه های اخیر مورد استفاده قرار گرفته ­است. مطالعه پیش­رو با نگاهی بینارشته­ای به بررسی علت­یابی حضور نقش مایه­های نوظهور نوشتاری در رمزگان زیورآلات این عصر می پردازد. این جستار با بهره­گیری از روش توصیفی تحلیلی  و اتخاذ رویکرد تحلیل گفتمان لاکلو و موف و نشانه­شناسی نوشتار، به بازخوانی و بررسی یکی از تحولات زیورسازی، در مقطعی از تاریخ  معاصر طراحی زیورآلات پرداخته ­است. این پژوهش به دنبال پاسخ گویی به این سوال است که، چه عواملی موجب استحاله نوشتار و خوشنویسی به نقش مایه در زیورآلات معاصر ایرانی شده ­است. رهاشدن از قیود کارکردهای سنتی و صرفا تزیینی زیورآلات، تاکید بر اهمیت محتوای متون و انتقال پیام به مخاطب و تبدیل شدن زیورآلات به رسانه­، عامل اصلی استحاله نقش­مایه­های تصویری دیداری به نقش­مایه­های نوشتاری در پیکره زیورآلات معاصر شده ­است.

کلیدواژه ها:

تحلیل گفتمان ، لاکلو و موف ، نشانه شناسی نوشتار ، تایپوگرافی ، زیورآلات