مقایسه وضعیت خشکسالی بر اساس شاخص های RDI و eRDI در محدوده چند ایستگاه سینوپتیک کشور

خشکسالی به عنوان دورهای در که آن بارندگی نسبت به شرایط نرمال منطقه کاهش یافته است، تعریف میشود. این پدیده در سراسر جهان و در همه ی مناطق اقلیمی رخ میدهد. به منظور کمی سازی خشکسالی از شاخصهای مختلفی استفاده میشود. در سالهای اخیر استفاده از شاخص شناسایی خشکسالی (RDI ) با توجه به نیاز به داده های کم، حساسیت بالا و انعطاف پذیری زیاد در پایش خشکسالی افزایش یافته است. به منظور بهبود نتایج شاخص مذکور بهویژه در پایش خشکسالی کشاورزی، با جایگزینی مقدار بارش با بارش موثر، شاخص شناسایی خشکسالی موثر (eRDI) توسعه یافته است. در این پژوهش، بارش موثر ماهانه در محدوده شش ایستگاه سینوپتیک کشور با وضعیت آب و هوایی متفاوت، در طول دوره آماری 59 ساله با استفاده از روش وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) تعیین شد. سپس مقادیر شاخصهای RDI و eRDI در طول دوره آماری و در محدوده هر ایستگاه، در سه مقیاس زمانی (شش ماه منتهی به خرداد، نه ماه منتهی به خرداد و فصل بهار) تعیین شد. آنگاه همبستگی و رفتار این دو شاخص مورد مورد مقایسه قرار گرفت. بر مبنای نتایج بهدست آمده دو شاخص مذکور همبستگی بالایی با هم دارند. به نحوی که در همه ایستگاه ها و در همه مقیاس های زمانی، میزان همبستگی بیشتر از 0/90 میباشد. در عین حال، همبستگی بین این دو شاخص در مناطق بیابانی بیشتر است در حالی که در مناطق پرباران این همبستگی تا حدودی کمتر میباشد. پیشنهاد میشود که تحقیقات بیشتری در رابطه با نحوه تشابه یا عدم تشابه رفتاری دو شاخص ذکر شده در مناطق مختلف اقلیمی کشور صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

شاخص RDI ، شاخص eRDI ، بارش موثر ، خشکسالی ، طبقات وضعیتهای رطوبتی.