بررسی عمق نوری هواویزها هنگام رخدادهای گرد و خاک در استان کرمان در سال2017

در پژوهش حاضر عمق نوری در پدیده های گردوخاک در فصول مختلف سال 2017 و همچنین رابطه بین دمای سطح زمین و عمق نوری ذرات گرد و خاک در استان کرمان بررسی شده است. بدین منظوربرای شناسایی زمان وقوع پدیده های گردوخاک داده های20 ایستگاه هواشناسی همدیدی استان کرمان بکار گرفته شده است. در هر فصل رخداد ها با بیشینه شدت، مدت ، فراوانی مناطق تحت تاثیر در سطح استان در نظر گرفته شد. سپس از داده های سنجنده مودیس ماهواره ترآ جهت محاسبه عمق نوری ذرات گرد و خاک استفاده شد. در زمان وقوع هر پدیده رخدادهایی انتخاب شد که پدیده گرد و خاک شدت بیشتری نسبت به سایر روزها داشته ، داده های سنجنده نیز در زمان وقوع پدیده در دسترس باشند و مناطق بیشتری از استان کرمان را پوشش بدهند. برای بررسی رابطه بین عمق نوری هواویزها در محدوده 550 نانومتر که مبین میزان شدت گردوخاک است و نیز دمای سطح زمین از داده های سنجنده مودیس ماهواره ترآ از سال 2000 تا 2018 استفاده شد. سپس نمودارهای میانگین ماهانه دمای سطح زمین در طول روز هنگام عبور ماهواره ترآ (10:30 صبح) و همچنین میانگین ماهانه عمق نوری ذرات گرد و خاک برای کل استان رسم شد.نتایج حاصل ازاین بررسی نشان داد که بیشترین پدیده های گردوخاک در استان کرمان در فصل های بهار و تابستان رخ می دهند و مقدار عمق نوری مربوط به ذرات گرد و خاک در روزهای مورد مطالعه در این فصول نسبت به سایرفصول در استان کرمان بیشتر می باشد. در فصل های بهار و تابستان استان کرمان تحت تاثیر وزش بادهای 120 روزه سیستان می باشد. در فصل بهار و تابستان در برخی از شهرهای استان کرمان مقدار عمق نوری به مقدار 3 می رسد. این در حالیست که در فصل پاییز کمترین پدیده های گردوخاک و به تبع آن کمترین مقدار عمق نوری هواویزها در محدوده 550 نانومتر در سطح استان کرمان رخ داده است. در فصل های بهار و تابستان عمق نوری ذرات گرد و خاک در مناطق شرقی، شمال شرقی و جنوبی استان کرمان مقدار بیشتری نسبت به سایر مناطق استان دارند. در فصل زمستان در مناطق غربی و جنوب غربی عمق نوری ذرات گردوخاک نسبت به دیگر مناطق استان کرمان مقادیر بزرگتری را نشان می دهد. مناطق با ارتفاع کم، عمق نوری بیشتری نسبت به مناطق مرتفع و کوهستانی دارند. به طور کلی مناطق شرقی، شمال شرقی و جنوبی استان کرمان نسبت به دیگر مناطق استان مقدار عمق نوری بزرگتر دارندکه این امر ناشی از نزدیکی این مناطق به چشمه های تولید گردوخاک یعنی کویر لوت و منطقه زابل می باشد.بعلاوه نتایج بررسی مقادیر میانگین ماهانه عمق نوری و میانگین ماهانه دمای سطح زمین در هنگام گذر ماهواره ترآ برفراز آسمان ایران نشان دهنده ارتباط مستقیم بین عمق نوری و دمای سطح است. بر این اساس در فصول گرم سال مقدار عمق نوری ذرات گرد و خاک بیشتر از فصول سرد سال و مناطق گرمسیر عمق نوری بیشتری نسبت به مناطق سردسیر استان داشته اند.

کلیدواژه ها:

عمق نوری هواویز ، توفان گرد و خاک ، استان کرمان ، دمای سطح زمین ، سنجش از دور