سنجش عوامل موثر در آسیب پذیری بافتهای فرسوده ی شهری در برابر زلزله با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس و چیدمان فضایی (محله هرندی شهر تهران)

از گذشته تابه حال، همواره وقوع زمین لرزه به طور گسترده ای تهدیدکننده بوده و ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله، به عنوان یکی از دغدغه ها اصلی برنامه ریزی شهری محسوب می شود. در این میان بافت های فرسوده شهری به دلایل نارسایی های موجود، نیازمند توجه ویژه در این زمینه می باشند. در همین راستا پهنه بندی آسیب شناسانه از میزان و نوع واکنش به زمین لرزه به کمک روش های موثر می تواند تاب آوری شهر در مواجهه با زمین لرزه را به طور قابل توجهی افزایش دهد. ازاین رو هدف اصلی از نگارش این مقاله شناسایی و ارزیابی عوامل موثر درزمینه ی آسیب پذیری بافت محلات فرسوده در هنگام وقوع زمین لرزه و ارایه ی راهکارهای لازم می باشد. لذا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس IHWP و تکنیک چیدمان فضایی آسیب پذیری محله هرندی به عنوان یکی از محلات فرسوده ی شهر تهران، در مقابل زلزله موردبررسی قرارگرفته است. نتایج پژوهش بیان می کند که نزدیک به 60 درصد قطعات محله هرندی از وضعیت آسیب پذیری نامناسبی برخوردارند و قطعات با درجه ی محصوریت، تراکم های ساختمانی و جمعیتی بالا دارای بیشترین آسیب پذیری هستند و همچنین قسمت میانی محله درحالی که دارای بالاترین سطح اتصال و هم پیوندی معابر است، دارای بدترین وضعیت آسیب پذیری نیز می باشد. با توجه به سطح بالای آسیب پذیری این محله به عنوان یکی از محلات فرسوده ی سطح شهر تهران و گستردگی چنین محلاتی در سطح شهر ، لزوم شناسایی و برنامه ریزی در راستای بهبود این پهنه های آسیب پذیر حایز اهمیت می باشد. بدین ترتیب نقشه های پهنه بندی آسیب پذیری ناشی از زلزله به منظور جلوگیری یا به حداقل رساندن آسیب پذیری، می تواند مورداستفاده مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، زلزله ، تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) ، چیدمان فضایی ، بافت فرسوده ی شهری ، محله هرندی