بررسی تاثیر اراده در قواعد حاکم بر ارث از طریق نهاد وصیت

اراده به عنوان عنصر اصلی عقود و ایقاعات همواره از دریچه های مختلفی مدنظر فقها وحقوقدانان بوده و همواره آنان سعی داشته اند تا از زوایای مختلفی از جمله شرایط صحت،ضمانت اجرای نقض و... آن را مورد بررسی قرار دهند اما هیچ گاه عنصر اراده به عنوانعاملی که بتواند در قواعد ارث نقش داشته باشد چه به صورت مستقل و چه به صورت غیرمستقل مورد توجه نبوده و آنان اساسا مدخلیتی برای اراده در قواعد ارث قایل نبوده انداگرچه در مصادیق و مباحث مختلفی آثار این اعمال اراده را پذیرفته و سعی در توجیه آنکرده اند. شاید عدم توجه به بحث مذکور به عنوان بحثی که به صورت مستقل بتواند مطرحباشد مبتنی بر این امر بوده که اساسا در رابطه با قواعد ارث چنین نگرشی وجود دارد کهمطلقا اراده در قواعد ارث حاکم نیست و ارث بنا بر ماهیت خود کاملا غیرارادی و قواعدآن از قواعد آمره است. در این تحقیق سعی خواهدشد صور مختلفی از نهاد وصیت را کهممکن است اراده مورث در قالب آن اعمال شود بررسی گردد تا روشن شود که بر خلافآنچه مشهور است اراده می تواند تا حدودی در قواعد حاکم بر ارث تاثیرگذار باشد و آثارعملی تغییر قواعد ارث را به دنبال داشته باشد. این اعمال اراده می تواند شامل محرومیت ازارث، تغییر سهم الارث ورثه، اضافه کردن بیگانه ای به جمع وراث، قراردادن هریک از اعیاندر سهم هریک از ورثه و... باشد. البته در این خصوص دیدگاه قانونگذار، فقهای امامیه وحقوقدانان نیز مورد بررسی قرار گرفته و ارایه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

اراده ، ارث ، قاعده آمره ، وصیت