بررسی میزان پرتو در آبهای زیرزمینی بخش مرکزی شهرستان ساری درسال 1387

در منابع آبی مخصوصا آبهای زیرزمینی در مناطقی که در خاک آن مقادیری حتی در حد ناچیز اورانیوم و عناصر وابسته وجود دارد احتمال پرتوزائی وجود دارد . بر طبق بررسی انجام شده تاکنون تحقیقی در این زمینه در شهرستان ساری انجام نشده است . هدف ازاین تحقیق دزیمتری آبهای زیرزمینی بخش مرکزی شهرستان ساری در سال 1387 به منظور مشخص کردن احتمال پرتوزایی آنها بوده است . روش کار : ابتدا با مراجعه به سازمان آب منطقه ای و شرکت آب و فاضلاب استان، چشمه ها و چاههای عمیق بخش مرکزی شهرستان ساری مورد شناسائی قرار گرفت . این بررسی در سه مرحله شامل دزیمتری نمونه های آب چشمه ها ( 13 مورد )، چاهه ای آب شرب مربوط به شرکت آب و فاضلاب روستائی ( 151 مورد ) در بخش مرکزی شهرستان ساری وچاههای عمیق مستقر در محدوده شهر ساری ( 14 مورد ) انجام شد . سپس با حضور در محل چاهها وچشمه ها ، نمونه های آب اخذ شده با استفاده از دزیمتر کالیبره شده MKS-O5 مورد دزیمتری قرار گرفتند. دزیمتری در سه حالت زیرشامل تعیین آهنگ دز گامایا (Equivalent Dose Rate ) EDR برحسب میکرو سیورت بر ساعت μSv/h تعیین دزمعادل گامایا ( Equivalent Dose) ED برحسب میلی سیورت mSv و تعیین دانسیته شار سطحی پرتو بتا بر حسب قسمت بر سانتیمتر مربع در دقیقه (part/cm2.min) انجام شد. :اعداد مربوط به میزان پرتوزایی نمونه های آب ، پس از تفریق اعداد بدست آمده مربوط به زمینه (محل نمونه برداری بدون حضور نمونه ) از اعداد بدست آمده از محل نمونه گیری در حضور نمونه آب بدست آمده اند . بیشترین مقدار پرتو گام ا در آب روستاهای بخش مرکزی شهرستان ساری در روستاهای فرح آباد و زغال چال به میزان μSv/h 0/04 بیشترین مقدار پرتو گاما در آب چشمه های بخش مرکزی شهرستان ساری در چشمهیخچه خواجه آبکسر به میزان μSv/h 0/05 و بیشترین مقدار پرتو گاما درآب چاههای شهر ساری در مخزن لس انی به میزان μSv/h 0/05 مشاهده گردید. بیشترین مقدار پرتو بتا در آب روستاهای بخش مرکزی شهرستان ساری در روستاهای دیمطوران و فرح آباد به میزان 0/003 part/cm2.min ، بیشترین مقدار پرتو بتا در آب چشمه های بخش مرکزی شهرستان ساری در چشمه های درازمحله،یخچه خواجه آ ب کسر و زلفعلی چشمه به میزان part/cm2.min 0/001 و بیشترین مقدار پرتو بتا درآب چاههای شهر ساری در چاه 2-5 به میزان 0/005 part/cm2.min مشاهده گردید و مقدار دز معادل گامایا ED در تمام نمونه ها صفر شد. نتیجه گیری :دزیمتری انجام گرفته وجود تابش از نوع گاما و بتا ر ا در منابع آبهای زیرزمینی مورد بررسی در حد مجاز نشان می دهد . با انجام این تحقیق مشخص شد که میزان پرتو گاما و بتا در آبهای زیرزمینی بخش مرکزی شهرستان ساری از حد مجاز آنها کمتر بوده و مقدار آنها در آب آشامیدنی درحد مطلوبی است.

کلیدواژه ها:

دزیمتری ، چاه ، چشمه ، ساری