بررسی کارایی فرایند گاز-حلال برای استخراج اسانس پوست دارچین و بذر زیره سبز

با توجه به منابع غنى و تنوع گیاهان دارویى در کشور ما ایران، توسعه فناورى هاى مرتبط از اولویت ویژه اى مى تواند برخوردار باشد. در این پژوهش از فرایند گاز-حلال به کمک حلال هیدروفلوروکربنه که یکی از جدیدترین فناورى هاى توسعه داده شده جهت استخراج مواد موثره گیاهی است و دستگاه مربوط به آن برای اولین بار در ایران، در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، طراحی و ساخته شده است، برای استخراج اسانس از پوست درخت دارچین و بذر گیاه زیره سبز استفاده شد. برای این منظور استخراج اسانس از پوست درخت دارچین و بذر گیاه زیره سبز با استفاده از حلال هیدروفلوروکربنه R134a در شرایط فشار، با اندازه ذرات و زمان های مختلف انجام گرفت و نتایج حاصله، بر اساس استخراج اجزاء موثر اصلی تشکیل دهنده اسانس دارچین و هم چنین اسانس بذر زیره سبز، با اسانس استخراج شده به روش متداول تقطیر با آب در دستگاه کلیونجر مقایسه شد. نتایج حاصل از استخراج با حلال R134a نشان داد که شرایط بهینه برای استخراج اسانس از پوست درخت دارچین و هم چنین بذر زیره سبز عبارتند از فشار برابر 10bar، اندازه ذرات برابر 0/3mm و زمان استخراج برابر 120min. مقایسه این نتایج با استخراج به روش متداول تقطیر با آب، نشانگر افزایش 13 درصدی میزان ماده موثره سینام آلدیید در اسانس پوست درخت دارچین و هم چنین افزایش 12 درصدی در میزان مواد موثره کومین آلدیید، گاما-ترپینن 7-آل و آلفا-ترپینن 7-آل در اسانس بذر زیره سبز بود که حاکی از کیفیت بهتر اسانس استخراج شده به روش گاز-حلال با استفاده از حلال R134a می باشد.

کلیدواژه ها:

فرایند گاز-حلال ، استخراج اسانس ، هیدروفلوروکربن ، R134a ، دارچین ، زیره سبز