آلودگی فلزات سنگین در خاک های مجاور صنایع فولاد کرمان: ارزیابی غنای فلزی و درجه آلودگی

زمینه و هدف: توسعه شهری و صنعتی موجب افزایش میزان غلظت فلزات سنگین در محیط زیست شده اند. هدف از این تحقیق ارزیابی اثر مجتمع های فولاد کرمان بر آلودگی خاک پیرامون آن به فلزات سنگین صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه مقطعی و از نوع توصیفی- تحلیلی بود. فلزات سنگین 60 نمونه خاک سطحی (عمق cm0-15) مجاور دو مجتمع فولاد با دستگاه طیف سنج جذب اتمی شعله ای (AAS) آنالیز شدند. شاخص های منشایابی و تعیین درجه آلودگی شامل شاخص های فاکتور غنی سازی (EF) و درصد آن، زمین انباشت (Igeo)، فاکتور آلودگی (Cf)، درجه آلودگی (Cd) و درجه اصلاح شده آلودگی (mCd) برای ارزیابی سطح آلودگی خاک محاسبه شدند. یافته ها: میانگین غلظت فلزات سنگین نیکل، روی، آهن، سرب، کروم و کادمیوم به ترتیب 9/98، 54/38، 15063/33، 20/86، 3/54 و 0/038 mg/kg بودند. ترتیب فلزات سنگین براساس میانگین شاخص های EF عبارت است از سرب> روی> کادمیوم > آهن > نیکل<کروم. شاخص Cf نیز نشان داد که 90 درصد نمونه ها دارای آلودگی متوسط تا قابل توجه با عنصر سرب هستند. نتایج درصد فاکتور غنی شدگی (EF)، غنای عنصر آهن (68/18 درصد) را نشان داد. مقادیر میانگین شاخص Cd و mCd به ترتیب 2/90 و 0/48 بود که درجه پایین آلودگی خاک ها را نشان داد. نتیجه گیری: در این مطالعه غلظت سرب و کادمیم بیشتر تحت تاثیر مجتمع های فولاد بوده و غلظت سایر عناصر تحت تاثیر منابع طبیعی و انسانی است. مجتمع های فولاد بایستی در کاهش انتشار آلاینده ها به محیط اطرافشان برنامه ریزی نمایند.

کلیدواژه ها:

خاک ، فلزات سنگین ، مجتمع های فولاد کرمان ، شاخص آلودگی