بهینه سازی الگوی کشت زراعی با استفاده از برنامه ریزی خطی ( مطالعه موردی:حوزه زاینده رود)

رشد جمعیت و محدودیت منابع آبی موجود، توجهات را به مسیله بحران آب و پایداری منابع محدود آبی در کشور معطوف کرده است. حدود 94 درصد از منابع آب کشور به مصرف بخش کشاورزی تعلق میگیرد که به دلیل پایین بودن راندمان آبیاری، حجم قابل توجهی از این آب تلف میشود. وضعیت موجود نیاز به مدیریت بهینه وکارامد در حوضه تخصیص منابع آب دارد. به اهمیت ارایه راهکار مناسب در این بخش، زمانی میتوان بیشتر پی برد که مشاهده میشود با کاهش 6 درصدی در مصرف کشاورزی، معادل کل مصرف شرب و صنعت کشور، آب صرفه جویی میشود. از اینرو در مطالعه حاضر سعی شده است، الگوی بهینه تخصیص آب از سد زاینده رود به زمینهای کشاورزی درشش بازه این حوزه ، با در نظر گرفتن نیاز شرب وصنعت زیربازهها با رعایت حق آبه آنها و همچنین برآوردن نیاز زیست محیطی تالاب گاوخونی ارایه شود. به نحوی که تابع هدف نیز ماکسیمم کردن سود کل ناشی از درآمد در بخش کشاورزی میباشد.محدودیتهای مورد بررسی به دو دسته محدودیتهای مربوط به مساحت 21 محصول در بازه های مختلف و آب ناخالصمورد نیاز هر محصول تقسیم شدند. نتایج به دست آمده نشان میدهد که الگوی کشت فعلی منطقه، بهینه نیست و نه تنها مقدار آب مصرفی در بخش کشاورزی محدودیتهای مدل را ارضا نمیکند بلکه، سودی که عاید بازههای مختلف میشود نیز کمترین مقدار ممکن در بین الگوی کشتهای مورد بررسی است. در صورتی که راندمان فعلی حوزه در مقادیر آب تخصیصی به الگوی کشت موجود لحاظ گردد، مشاهده میشود با تغییر 50 درصدی الگوی کشت منطقه، هم از نظر مصرف آب ، محدودیتها رعایت میشوند، هم سود قابل توجهی عاید ذینفعان می .شود

کلیدواژه ها:

بحران آب ، توسعه پایدار ، حوزه زایندهرود ، کشاورزی ، بهینهسازی ، برنامهریزی خطی