ارزیابی پتانسیل اقتصادی تخصیص مبتنی بر بازار در مقایسه با تخصیص عمومی مطالعه موردی: حوضه آبریز بالخلی چای

به منظور عرضه مطمئن آب و رعایت اولویت های تخصیص مختلف نیاز به برنامه ای دقیق و کامل است. در این مقاله تخصیص منابع آب یک حوضه آبریز با استفاده از دو روش تخصیص عمومی و تخصیص مبتنی بر بازار آب مورد توجه قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، حوضه آبریز بالخلی چای در استان اردبیل می باشد. ابتدا با هدف مدل سازی تخصیص عمومی، یک مدل بهینه سازی غیر خطی با لحاظ قیود سیستم، تشکیل شده است. ارزش سایه ای برای هر یک از مناطق حوضه نیز در این مرحله بدست آمده است. در مرحله دوم، برای تخ صیص بازار آب، مدل بهینه سازی با تابع هدف ارزش اقتصادی آب و با وجود امکان مبادله حقابه ها توسعه داده شده است. برای بازتخصیص سود حاصل از تشکیل بازار، از مفهوم بازی تعاونی و ارزش شاپلی استفاده شده و با تشکیل ائتلاف های مختلف از مصرف کنندگان، سود حاصل از برقراری بازار بصورت عادلانه توزیع شده است. تابع ارزش اقتصادی آب با محاسبه سطح زیر منحنی تابع تقاضای معکوس برای هر ناحیه بدست آمده است. بر اساس نتایج، با تشکیل بازار در منطقه مورد مطالعه، امکان مبادله 18 درصد حقابه های تخصیص یافته فراهم می گردد که این حجم مبادلات، سبب افزایش در حدود 9 در صد سود می شود.