ارزیابی خاصیت آنتی اکسیدانی گیاه بومی نعناع گربه ای بومی لرستان

گیاه دارویی نعناع گربه ای ( Catmint; Catnip) بانام علمی Nepeta cataria L که در زبان محلی مفرا نامیده می شود یکی از گونه های مهم سرده پونه (Nepeta L) است. سرده پونه در ایران تعداد 68 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که اغلب آنها انحصاری ایران می باشند. نعناع گربه ای گیاهی است چند ساله، کرکدار و معطر که ارتفاع آن به 50-30 سانتی متر می رسد، ساقه آن راست و منشعب، برگ ها قبلی شکل با لبه های دندانه ای و به رنگ خاکستری مایل به نقره ای هستند. برخی از گونه های سرده پونه به دلیل داشتن اثرات خلط آور، ضدعفونی کننده، ضد سرفه، ضد آسم و تب، به طور گسترده ای در طب سنتی استفاده می شوند. همچنین نوشیدنی ها و دم کده تهیه شده ازقسمت های هوایی گیاهان پونه سا به عنوان آرامبخش، ملین، ضد نفخ، مقوی اعصاب و در اختلالات تنفسی استفاده می شوند. هدف از این پژوهش شناسایی ترکیبات موجود در اسانس گیاه نعناع گربه ای بومی لرستان و بررسی خواص آنتی اکسیدانی این گیاه دارویی است. اندام های هوایی این گیاه شامل، ساقه برگ و گل گیاه در تابستان 1392 از کوه های اطراف شهرستان الشتر در لرستان جمع آوری گردید، و پس از شناسایی توسط کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان به آزمایشگاه منتقل شدند. و پس از خشک نمودن این گیاه درسایه فرآیند استخراج اسانس توسط دستگاه کلونجر صورت گرفت. شناسایی ترکیبات موجود در اسانس این گیاهان به روش کروماتوگرافی گازی صورت گرفت و بای سنجش خاصیت آنتی اکسیدانی از روش DPPH استفاده شد. میزان IC50 برای فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس بادرنجبویه دنایی 49/2μg/ml و برای اسانس نعناع گربه ای 80/62μg/ml بود. این گیاه دارای ترکیبات فنل و فلاونوئید می باشد و نسبت به گونه های دیگر این جنس دارای خواص آنتی اکسیدانی بیشتری می باشد.

کلیدواژه ها:

آنتی اکسیدان ، ترکیبات شیمیایی ، نعناع گربه ای ، اسانس گیاهی