اجرای طرح نظامهای سه گانه برنامه ریزی درسی در ایران

برای آشنایی بیشتر با نظامهای سه گانة برنامه ریزی درسی ( متمرکز، نیمه متمرکز و غیر متمرکز ) ابتدا شرح مختصری در مورد این سه نظام داده می شود . در شیوة متمرکز، کلیة کارهای تعلیم و تربیت توسط عده ای معدود که اغلب در کارهای آموزشی تبحر و سابقه دارند ، در ردیفهای عالی تشکیلاتی بدون دخالت افراد غیر فرهنگی معین میگردند و برای اجرا به مؤسسات تابع ابلاغ میگردد . در شیوة نیمه متمرکز، علاوه بر اینکه خط مشی ها و هدفها از طرف مرکز تعیین شده و به آموزش و پرورش مناطق ارسال می شود، به معلمین نیز اختیاراتی داده می شود تا در برنامه های از پیش تعیین شده مطابق شرایط موجود تغییرات جزیی ایجاد کنند . حال آنکه، در شیوة غیر متمرکز آموزش و پرورش ، کلیة امور تعلیم و تربیت توسط متخصصان فرهنگی با تأیید نهایی مردم در هر حوزة آموزش و پرورش صورت می گیرد . در این سه شیوه مطابق الگوی شورت 1 و زابار 2 معلم می تواند به ترتیب نقش مجری ، مجری فعال و برنامه ریز درسی را ایفا نماید . بابررسی سیر تحولات نظام برنامه ریزی درسی در ایران و آگاهی از نظرات و یافتههای پژوهشی متخصصین تعلیم و تربیت در این زمینه مشخص شده که در هر برهة زمانی یکی از سه نظام برنامه ریزی درسی حاکم بوده است و نقاط قوت و ضعفهایی به دنبال داشتهاند . بنابراین، با توجه به شرایط جغرافیایی کشور و تمرکز امکانات در یک منطقة خاص و گستردگی روزافزون علم ودانش بشری وافزایش مشکلات آموزشی ناشی از آن ، اجرای طرح نظامهای سه گانه برنامه ریزی درسی ضروری به نظر می رسد . لذا این طرح را می توان با توجه به میزان توسعه یافتگی کشور و هر یک از استانها اجرا کرد . بدین ترتیب انتظار می رود با اجرای نظام برنامه ریزی غیر متمرکز در مناطق توسعه یافته ، نظام برنامه ریزی درسی نیمه متمرکز در مناطق متوسط و نظام برنامه ریزی درسی متمرکز در مناطق محروم ، بتوان تاحدودی با انطباق نظام برنامه ریزی درسی با نیازها و شرایط هر منطقه از مشکلات و نارسایی های موجود بر سر راه برنامه ریزی درسی کاست.

کلیدواژه ها:

نظام متمرکز (Centeralized System ) ، نظام نیمه متمرکز Semi Centeralized System) نظام غیر متمرکز Decentralized System ، برنامه ریزی درسی Curriculum planning ، ایران Iran