آداب خوردن و آشامیدن از منظر اسلام

تغذیه اعم از خوردن و آشامیدن از اعمال مهمی است که در منابع اسلامی به آن توجه زیادی شده و اصول، آداب و سنن زیادی برای آن ذکر گردیده است. هدف این مقاله بررسی این احکام و آداب در آیات، روایات و کتب اخلاق اسلامی است. از بررسی این منابع چند اصل کلی برای تغذیه قابل استنباط است: توجه به رازقیت الهی در موقع غذا خوردن، طهارت و حلیت غذا، پرهیز از غذای مضر، پرهیز از اسراف، انفاق غذا و توجه به فقرا و نیازمندان، توجه به حیوانات و دیگر موجودات زنده، توجه به جماعت و خوردن جمعی غذا. در کنار این اصول کلی، آدابی نیز برای تغذیه ذکر شده است که در سه بخش قابل تقسیم بندی بود: آداب قبل، حین و پس از خوردن غذا. عمده این آداب از باب رعایت بهداشت و سلامت انسان و جلوگیری از مضرات تغذیه بد و ناسالم است؛ چیزی که هدف اصلی از تغذیه است. برخی از آدابی که رعایت آنها پیش از غذا توصیه شده است عبارتند از: نیت تقرب، رعایت ادب و احترام بر سر سفره، پهن کردن سفره بر روی زمین، شستن دست ها. آدابی که رعایت آنها حین غذا خوردن لازم است عبارتند از: راحتی بدن در موقع غذا، گفتن بسم الله، شروع کردن غذا با نمک، عدم عیب جویی از غذا، احترام به نان، نخوردن غذای داغ، نخوردن آب در وسط غذا، اسراف نکردن و تمیز خوردن غذا. برخی از آدابی که رعایت آنها بعد از خوردن غذا توصیه شده عبارت است از: شکر خدا، شستن دست ها، استراحت کوتاه، برداشتن غذای برزمین افتاده، خلال کردن و مسواک زدن، غذا دادن به حیوانات. در موقع آشامیدن آب نیز گرفتن ظرف آب با دست راست و گفتن بسم الله و الحمدلله و مکیدن آب توصیه شده است.

کلیدواژه ها:

آداب ، تغذیه ، روایات ، اخلاق اسلامی