مقایسه بین روشهای آماری و فازی در برآورد بار رسوبی حمل شده توسط رودخانه ها در ایستگاه های هیدرومتری تله زنگ، شالو، کارون و پای پل

جهت برقراری ارتباط میان مقدار بار رسوب و پارامتر های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی و دانه بندی ذرات تا کنون تحقیقات فراوانی صورت گرفته است، تا با ارائه روابط و معادلات تجربی بتوانند به تخمین درستی از میزان بار رسوبی حمل شده توسط جریان آب دست یابند . به همین دلیل جهت دستیابی به یک تخمین نزدیک به واقعیت از میزان رسوبات حمل شده توسط رودخانه ها، از داده های، همزمان اندازه گیری شده دبی - دبی رسوب 8 ایستگاه های هیدرومتری بر روی رودخانه های کارون، دز، مارون و کرخه استفاده و نتایج بدست آمده با روشهای آماری و فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد . در روشهای معمول آماری با برازش یک تابع مناسب توانی از میان داده ها رابطه بین دبی و دبی رسوب محاسبه و بر اساس مقادیر رسوبات حمل شده توسط جریان محاسبه می گردد . این روشها توان تفکیک ویژگی های خاص داده های جمع آوری شده را نداشته و از این جهت نه تنها برآورد چندان دقیقی از میزان رسوبات حمل شده توسط جریان ارائه نمی دهند، بلکه امکان بررسی تغییرات زمانی رسوبات حمل شده توسط جریان نیز در آنها وجود ندارد منطق فازی در واقع دانش بشری را در قالب فرمول های ریاضی بیان نموده و بر اساس قواعد فازی استنتاج را انجام می دهد . در منطق فازی از مدل خوشه بندی با الگوریتم نزدیکترین همسایه به روش پنج نقطه ای استفاده شده است . در مقایسه نتایج حاصله از دو روش منطق کلاسیک و فازی مشاهده شده که روش فازی مقادیر بالای دبی رسوب را که حجم عمده رسوبات مخزن سد ها را تشکیل می دهند را، نسبت به روشهای آماری بهتر برآورد می کند و نیز امکان برسی تغییرات رفتار زمانی رسوبات، زمان پر شدن و تخلیه سد ها و زمان احداث سد را دارد و نیز این بررسی نشان داد که روش فازی برآورد نسبتاً دقیقتری از میزان رسوبات حمل شده توسط جریان ارائه نموده و با مقادیر مشاهداتی تطابق بهتری داشته است

کلیدواژه ها:

بار رسوب ، روشهای آماری ، روش فازی ، رودخانه های کارون ، دز ، مارون و کرخه