روابط خارجی ایران در دوره زندیه

سال انتشار: 1385
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,606

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

HUMANARTS05_052

تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1393

چکیده مقاله:

عواملی که موجب تداوم و بقای ایران در اوایل قرن ۱۹ شدند بیشتر خارجی بودند تا داخلی یعنی رقابت امپراتوری روسیه و عثمانی که از دول همسایه ایران محسوب میشدند خواهی و نخواهی باعث کاهش تهدیدات ایشان نسبت به کشورمان گردید.اما این اوضاع در طول قرن ۱۹ کاملاً تغییر یافت و بگونه ای دیگر هویدا شد. از نظر روابط خارجی ایران با قدرتهای اروپایی در طول دوره حکومتی زندیه، این سالها دوره ای انتقالی محسوب می شود. یعنی با فتح بصره بوسیله قشون زندیه و فتوحات پیشین رو سیه نخستین نشانه های اضمحلال امپراتوری عثمانی آشکار گردید و دولت روسیه در قفقاز یه پایه های تسلطش را استوار ساخت و خواستار تصرف دریای خزر همانند دریای سیاه شد،پس برای رسیدن به این آرزو که از اهداف متعالی سیاست پترکبیر محسوب میشد شروع به اعمال فشار بر دولت ایران نمود. همچنین پس از هفت سال کشمکش در این سالها بریتانیای کبیر توانست بر هندوستان غلبه کند و در خلیج فارس جای هلندی ها را بگیرد و برای خود باب روابط تجاری با ایران را بگشاید. درفاصله سالهای میان ۱۷۴۹ تا ۱۷۷۹ م روسیه تقریبا بریتانیا را از صحنه تجاری دریای خزر بیرون کرد اما دولت انگلیس در خلیج فارس بر دیگر حریفان خود پیروز شد و هلند را به ناگهان از منطقه بیرون راند.دولت های فران سه و روسیه که هیچ یک با کریم خان مراوده دیپلماسی نداشتند در بصره و رشت همچنان کنسولهایی دایر کردند و بر منافع تجاری_ بازرگانی خویش نظارت داشتند و تحولات منطقه را به دول متبوع خود گزارش میدادند. همه این عوامل برای آن که موقعیت ایران را در چشم نسلهای آینده از حالت رخ پشت صحنه بازی شطرنج(مساله شرق و اهمیت آن) به سرباز مدافع خط مقدم بازی تبدیل سازد در کنار هم فراهم آمدند و نهایتا تغییرات سیاسی در ثقل مراکز بازرگانی تحولات دیگری به بار آورد.

کلیدواژه ها:

روابط خارجی ، حکومت زندیه ، مساله شرق و اهمیت آن ، تغییرات سیاسی در ثقل مراکز بازرگانی

نویسندگان

راحله محمد باقر

عضو باشگاه پژوهشگران جوان واحد شهر ری