بررسی ترکیب پذیری ارقام برنج به روش تلاقی دیالل برای برخی از صفات مهم زراعی برنج

به منظور برآورد مقدار ترکیب پذیری و نوع عمل ژن تعدادی از صفات زراعی مهم برنج از تلاقی یکطرفه دیالل 5 × 5 استفاده شد . در سال زراعی 1386 والدها و نتاج حاصل از تلاقی نیمه دیالل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات برنج کشور - آمل کشت و صفاتی چون تعداد خوشه اولیه و ثانویه، روز از نشا کاری تا ظهور اولین خوشه و تعداد خوشه در گیاه اندازه گیری شدند .. میانگین مربعات ژنوتیپ ها برای کلیه صفات از نظر آماری در سطح 1% معنی دار شد . معنی دار بودن میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی و همچنین ترکیب پذیری خصوصی برای کلیه صفات بجز تعداد روز از نشاء کاری تا ظهور اولین خوشه، وجود اثر افزایشی و غیر افزایشی را در کنترل صفات مر بوطه نشان میدهد . معنی دار شدن نسبت MS(GCA/MS/(SCA برای تمامی صفات بجز تعداد خوشچه اولیه و تعداد خوشچه ثانویه در خوشه و تعداد خوشه در گیاه، نشان دهنده اهمیت بیشتر اثر افزایشی نسبت به اثر غیر افزایشی ژنهای کنترل کننده صفات مورد مطالعه می باشد. به طور کلی والدین دشت و IR62871-175-1-10 به عنوان بهترین والد از لحاظ ترکیب پذیری عمومی و هیبرید دمسیاه مشهد × IR62871-175-1-10 با بالاترین ترکیب پذیری خصوصی به عنوان بهترین دورگ برای صفات مورد بررسی تعیین شدند.

کلیدواژه ها:

برنج ، ترکیب پذیری عمومی ، ترکیب پذیری خصوصی و اثرات ژن