تشدید محدودیت منبع ارقام گندم و جو در شرایط تنش گرمای پس از گرده افشانی

به منظور بررسی اثرات تنش گرمای بعد از گرده افشانی بر میزان محدودیت منبع و عمل کرد دانه ارقام گندم و جو، دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در سال زراعی 81-1380 اجرا گردید . شش رقم گندم (فونگ، چمران، استار، شوا، استورک و گرین ) و دو رقم جو ( ٦ سراسری و جنوب ) در دو تاریخکشت مطلوب و با تاخیر، به منظور برخورد مراحل فنولو ژیک بعد از گرده افشانی با گرما مورد ارزیابی قرار گرفتند . نتایج نشان داد که در هر دو شرایط مطلوب و تنش گرما بالاترین عمل کرد دانه به جو رقم جنوب اختصاص داشت. عملکرد دانه رقم چمران در میان ارقام گندم در هر دو شرایط بیش ترین بود . اثر آزمایش، ارقام و همچنین اثر متقابل رقم و آزمایش برای میزان محدودیت منبع در سطح احتمال ١% معنی دار شد. میانگین محدودیت منبع در شرایط مطلوب و تنش به ترتیب 12/5 و 25/5 درصد ارزیابی گردید . محدودیت منبع تمامی ارقام مورد مطالعه در شرایط تنش نسبت به ش رایط مطلوب افزایش یافت . نتایج همچنین نشان داد ارقام دیررس نظیر استار و گرین نسبت به ارقام زودرس نظیر فونگ از محدودیت منبع و کاهش وزن و عمل کرد دانه بیشتری در شرایط تنش برخوردار بودند . به نظر می رسد، افزایش محدودیت منبع ارقام دیررس به دلیل مواجه شدن دوره پر شدن دانه در این ارقام با گرما بود، در حالیکه ارقام زودرس با گرده افشانی زود هنگام قبل از بروز شرایط گرم، محدودیت منبع و تغییرات وزن دانه کمتری در شرایط تنش داشتند.

کلیدواژه ها:

ارقام گندم ، ارقام جو ، تنش گرما ، محدودیت منبع