نقش حکمی آب در باغ ایرانی دوره اسلامی (نمونه موردی: باغ دولت آباد یزد)

آب به عنوان مایه حیات و زندگی اهمیتی فوق العاده در دیدهگاه ها و فرهنگها و اساطیر دنیا داشته و نقش آن فراتر از نقش عملکرد به مثابه نمادی از پاکی، زایش و زیبایی مورد توجه قرار گرفته است. در ایران آب پیام آور روشنایی و پاکی به شمار می رود و از ارزش بسیاری برخوردار است. در معماری ایران سعی شده است که از آب به بهترین نحو ممکن استفاده شود لذا آب به عاملی در جهت سکون، تطهیر و آرامش تبدیل می شود و در معماری انواع بناها وارد می شود که بارزترین حضور آن را در باغهای ایرانی شاهد هستیم. آب به عنوان اصلی ترین عنصر باغ در طول ت اریخ، رابطه تعاملی و بنیادینی با فرم و سبک باغسازی برقرار کرده است. در این پژوهش به منظور شناخت سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیبایی شناختی عنصر آب در اسلام و باغ ایرانی ابتدا با روش توصیفی- تحلیلی قرآن کریم به تفاسیر صورت گرفته در مورد این 3 مورد پرداخته و در ادامه با استناد و شواهد کتابخانه ای درباره نحوه باغ سازی ایرانی و ساماندهی آن با استفاده از آب، بعد کارکردی مورد شناخت قرار گیرد. تا بدین گونه اهمیت آب و باغ از دیدگاه قرآن کریم مشخص و تأثیر آن در جنبه کارکردی و زیبایی شناختی باغ های ایرانی مورد بازبینی قرار گیرد. نتایج حاصل بیانگر آن است که باغ ایرانی نظام حکیمانه و کمال گ راست که عناصر طبیعی آب و گیاه را به نحوی در خود جای داده که نیازهای فیزیکی استفاده کنندگان را برآورد سازد، همچنین به بعد ماوراء الطبیعه معنوی آن توجه شده است.

کلیدواژه ها:

آب ، باغ ، اسلام ، ایران ، معماری ، دولت آباد