پهنه‌بندی و بررسی تغییرات فصلی نیترات در آبخوان دشت شهرکرد

نیترات از جمله عوامل آلاینده منابع آب‌های زیرزمینی محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر به لحاظ گسترش کشاورزی و فعالیت‌های انسانی میزان متوسط آن در آب‌های زیرزمینی رو به افزایش است. لذا جهت مدیریت کیفی آب خوان‌ها و جلوگیری از آلودگی‌های کشاورزی و صنعتی، بررسی آلودگی نیترات و اثر فصل بر غلظت این یون در ابخوان‌ها امری ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات فصلی و مکانی نیترات در ابخوان دشت شهرکرد با استفاده از نرم‌افزار GIS انجام شده است. به این منظور از تعداد 30 حلقه چاه درمحدوده آبخوان دشت شهرکرد در پنج نوبت (خرداد، تیر، مرداد ، شهریور و مهر) نمونه‌بردرای انجام شد و با استفاده از نرم‌افزار GISarc و روش میان‌یابی کریجینگ معمولی، نقشه‌های پهنه‌بندی نیترات تهیه گردید. نتایج نشان داد که بیشترین غلظت نیترات در قسمت‌هایی از شمال، شرق و جنوب شرقی و جنوب غرب دیده می‌شود که دلیل آن می‌تواند وجود منابع آلاینده در این مناطق و ریزدانه بودن ناحیه غیر اشباع آبخوان در شمال و مرکز دشت عاملی بر کاهش سرعت انتقال نیترات و در نتیجه انباشتگی نیترات در این نواحی باشد. منبع اصلی الودگی در این نواحی علاوه بر کودهای ازته، وجود چاه‌های جذبی فراوان و تخلیه فاضلاب شهرک صنعتی سامان در شرق دشت می‌باشد. افت سطح ایستایی و تزریق آلودگی توسط چاه‌های جذبی نیز از دلایل دیگر افزایش میزان نیترات در ماه‌های گرم سال می‌باشد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، پهنه‌بندی نیترات ، تغییرات فصلی ، دشت شهرکرد GISrc