تدوین الگوی طراحی نمای بناهای مسکونی معاصر، مستخرج از معماری دوره پهلوی شیراز

جداره ها یکی از مهم ترین عناصر زیباسازی فضاهای شهری به شمار می رود. باید خاطر نشان کرد که نماهای مسکونی، کوچه و برزن را زینت می بخشد و داشتن ساختار و نظمی منسجم می تواند کمک شایانی را عرضه دارد. این مهم در شهر شیراز بسیار نادیده انگاشته شده و آشفتگی بصری وسیعی را ایجاد نموده است. این معضل در دوره معاصر بوجود آمده است. لذا این پژوهش درصدد آن است که الگوی طراحی نمای بناهای مسکونی معاصر در شهر شیراز را در دوره پهلوی اول و دوم استخراج نموده و مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش رویکرد کیفی مبتنی بر روش تحلیل محتوا بود و به منظور رسیدن به این مهم علاوه بر تحلیل کیفی الگوها و عوامل ماندگاری تاریخی، به تحلیل و طراحی آن ها با متد شیپ گرامر پرداخته شد. ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای، معیارهایی به منظور شناخت عناصر نمای ساختمان های مسکونی در بناها شناسایی شدند. در ادامه و مبتنی بر شیوه مشاهده و عکس برداری از خانه های شیراز، در دوره پهلوی اول و دوم دسته بندی اولیه ای صورت گرفت و سپس یک به یک به صورت ترسیمی و با رنگ بندی ها و گرافیک های مختلف تحلیل و ترسیم گردید، همچنین جداولی تهیه شد و تحلیل نماها در تمام ابعاد صورت گرفت. سپس الگویی شکلی طراحی گردید که از عناصر نام برده استخراج شدند. پس از تحلیل و دسته بندی نماهای سنتی، از متد و ابزار شیپ گرامر استفاده گردید و از طریق الگوریتم ها و لایه های تشکیل شده برای هر دوره، دو الگوی نمایی متفاوت با قانون های تحلیل شده بوجود آمد و با ادغام دوره ها، گرامری تولید شد که خروجی حاصله، ایجاد الگوهایی متناسب با نماهای دوران پهلوی اول و دوم بودند. در این رساله می توان به این نتیجه رسید که انواع گونه بندی نماها در دوره های پهلوی به روش شیپ گرامر عبارتند از: نماهای یک بخشی و دو بخشی با یکطرف بالاتر از سطح افق و سه بخشی ساده در راستای افق، در پهلوی اول و دوم دیده می شود. نماهای دو بخشی ساده و سه بخشی در قسمت وسط بالاتر از سطح افق و سه بخشی یکطرف بالاتر از سطح افق، در پهلوی دوم مشاهده می گردد و بسیار رایج می باشد. نماهای چهاربخشی مسطح و خانه های چهاربخشی یکطرف بالاتر از سطح افق نیز مانند گونه قبلی تنها در دوره پهلوی دوم دیده می شود. نماهای پله ای صرفا در دوره پهلوی دوم و دوره آخر دوره یعنی دهه پنجاه تا شصت رایج می باشند و در آخر نماهای سه بخشی سنتوری دار در دوره پهلوی اول و در حد تک بنا در دوره پهلوی دوم نیز دیده می شود.

کلیدواژه ها:

الگوی نما ، خانه های مسکونی ، شیپ گرامر ، معماری دوره پهلوی اول و دوم