آراز، رقم جدید خلر، مناسب برای کشت به عنوان علوفه درمناطق دیم گرمسیری و نیمه گرمسیری کشور

رقم جدید آراز در سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ در قالب خزانه بین المللی (ILYT-LS-۲۰۰۶) مشتمل بر ۱۶ ژنوتیپ خلر از طریق مرکز تحقیقات بین المللی در مناطق خشک (ICARDA) ارسال و در ستاد و ایستگاه های همکار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم به مدت دو سال زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. در سال زراعی ۸۷-۱۳۸۶ در آزمایشات مقایسه عملکرد ARLYT به همراه شاهد نقده در ایستگاه های گچساران و سارال کردستان با تعداد ۱۱ ژنوتیپ خلر انتخابی از خزانه های بین المللی خلر مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت تظاهر موفق عملکرد دانه، علوفه تر و خشک و در نظر گرفتن صفات مهم زراعی موثر بر عملکرد و سایر صفات زراعی مناسب برای شرایط دیم در آزمایش پیشرفته سبب گردید در سال زراعی ۸۸-۱۳۸۷ در قالب آزمایش یکنواخت سراسری کل ژنوتیپ های خلر از آزمایش مقایسه عملکرد در ایستگاه های گچساران، لرستان و ایلام به مدت چهار سال زراعی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین نهایی عملکرد دانه و عملکرد علوفه تر لاین کاندید معرفی در ایستگاه های گچساران، لرستان و ایلام در سال های ۹۱-۱۳۸۷ به ترتیب ۷/۲۰۶۷ کیلوگرم در هکتار و ۱/۱۲۸۷۵ کیلوگرم در هکتار و برتری ۱۵۰ و ۱۱۰ درصدی نسبت به شاهد نقده تعیین گردید. میانگین عملکرد بیولوژیک (علوفه خشک)، عملکرد دانه و علوفه تر لاین جدید در مدت ۶ سال بررسی (از خزانه های بین المللی تا یکنواخت سراسری- شرایط ایستگاهی)، به ترتیب ۶/۳۹۴۲ کیلوگرم در هکتار، ۵/۱۲۱۶ کیلوگرم در هکتار و ۱۲۳۴۰ کیلوگرم در هکتار به ترتیب با ۳/۱۲۸%، ۲/۱۴۰% و ۸/۱۶۲% برتری نسبت به شاهد ثبت گردید. لاین جدید از نطر وزن صد دانه در حدود ۸/۰ گرم (در مدت ۶ سال مطالعه ایستگاهی) و از نظر زودرسی در حدود ۳ روز نسبت به شاهد نقده سودمندی نشان داد. در طول سال های بررسی رقم جدید، آثاری از آلودگی یا خسارت بیماری خاص دیده نشد.

کلیدواژه ها:

پایداری عملکرد ، ژرم پلاسم خلر ، سازگاری