آیا ظهور بازار آتی ارزی یک عامل تثبت کننده در بازار مالی است؟

نوسان های بازار ارز با جذب سفته بازها و به تبع آن مردم عادی سبب افزایش نرخ ارز می شود. همین امر دسترسی فعالان اقتصادی و صنعتی که م تقاضیان واقعی ارز هستند را به منابع ارزی کاهش می دهد. از همین رو به نظر می آید باید سازوکاری برای کم کردن تقاضای فیزیکی ارز ایجاد شود تا از جگیری بیشتر قیمت ها در این بازار جلوگیری شود. از دو نظر رفتار نرخ ارز دارای اهمیت است: 1) از نظر تأثیر گذاری تغییرات نرخ ارز بر عملکرد شرکت ها و در نتیجه تغییر در قیمت سهام آنها و 2) از بعد نگهداری ارز به عنوان یک دارایی در سبد داراییها. با توجه به در نظر گرفتن اثر جانشینی دو دوارایی ارز و سهام در سبد دارایی ها، ا نتظار این است که اگر نرخ ارز افزایش یابد، تقاضای ارز کاهش می یابد و در نتیجه تقاضا برای سهام و به تبع آن قیمت سهام افزایش یابد. پس وجود یک واسطه ی مالی مانند بازار آتی ارز ممکن است عامل تسهیل کننده ای باشد. به عبارت دیگر، معاملات آتی ارز با جذب سفته بازها به سمت خودتقاضای فیزیکی برای ارز را کاهش می دهد. بازار آتی از یک طرف به ثبات و تشویق سرمایه گذاری کمک می کند و از طرف دیگر باعث سهولت اجرای سیاست های بانک مرکزی، شفافیت در تصمیم گیری ها و از بین رفتن رانت های ناخواسته می شود. این مقاله با مروری بر تحولات ارزی اقتصاد ایران در دهه های اخیر به ارزیابی کارایی بازار ارز ایران با استفاده از داده های سری زمانی نرخ های ارز و روش های پویای اقتصاد سنجی (آزمون ریشه واحد و همجمعی) در دوره ی زمانی 1375-1389 پرداخته است. نتایج تجربی این مقاله گویای این واقعیت است که بازار ارز ایران در دوره فوق الذکر از نوع کارای ضعیف است. پیشنهاد کاربردی یافته های این مقاله برای دستیابی به اطلاعات مفیدتر در بازار ارز ک ه مبتنی بر انتظارات عقلایی و تعدیل عملیات سفته بازی باشد معطوف به امکان ایجاد بازار آتی ارز است.

کلیدواژه ها:

بازار آتی ارز ، نرخ ارز ، کارایی ضعیف ، کارایی نیمه قوی ، الگوهای سری زمانی