تحلیلی بر مواجهه جوامع محلی بختیاری نشین با منابع جنگلی زاگرس مرکزی

جوامع محلی به طور سنتی و تاریخی با طبیعت و اجزای ساختاری آن در ارتباط هستند. در این تعامل، نیازهای معیشتی مرتفع و زیست روستایی و عشایری شکل می گیرد. تنوع فرهنگی و اجتماعی در جوامع محلی، موجب تنوع در مواجهه و بهره گیری از منابع طبیعی می شود. در این بررسی تلاش شده است پس از معرفی شهرستان های بختیاری نشین در حوزه جنگل های زاگرس، مقالاتی که به تحلیل مسائل اجتماعی و اقتصادی جوامع جنگل نشین بختیاری پرداخته اند مشخص و در ادامه نوع وابستگی های معرفی شده این جوامع به منابع جنگلی معرفی گردد. شهرستان هایی که در محدوده رویشگاه جنگلی زاگرس قرار دارند در سه استان چهارمحال و بختیاری، لرستان و خوزستان واقع شده اند. در مجموع ۱۱ شهرستان بختیاری نشین در داخل یا مجاورت جنگل های زاگرس قرار دارند که این محدوده حوزه جنگل های زاگرس مرکزی را در بر می گیرد. از ۱۳ مقاله ذکر شده، ۱۱ مقاله به استان چهارمحال و بختیاری و تنها ۲ مورد به استان لرستان اختصاص دارد. عمده مباحث طرح شده در این مقالات در خصوص نوع و میزان وابستگی معیشتی و اقتصادی جوامع جنگلنشین به منابع جنگلی است. جوامع محلی بختیاری نشین در مصرف چوب هیزمی، زراعت زیر اشکوب، چرای دام، استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی، برداشت میوه های جنگلی، توسعه مساکن روستایی و تفرج با جنگل های زاگرس مرکزی مواجهه پیدا می کنند. رابطه مردم با جنگل یک رابطه صرفا مکانیکی و ابزارگرایانه نیست که تنها برای رفع نیازهای خود به جنگل به چشم منبع تامین این نیازها نگاه شود، بلکه این رابطه حالت وجودی و هستی شناختی دارد که وابستگی مستقیم موجودیت جنگل نشینان به جنگل را تحقق می بخشد.

کلیدواژه ها:

تعامل با طبیعت ، منابع جنگلی ، زاگرس مرکزی ، جوامع بختیاری