واکاوی قاعده ی منع از اسراف در قتل در فقه و حقوق اسلامی

قرآن کریم برای اولین بار در طول تاریخ حیات بشر، صحبت از اصلی مینماید که به عنوان یکی از مبنایی ترین اصولدادرسی عادلانه میتواند، مطرح شود.آیه ی ۳۳ سوره ی اسراء ، پس از بیان جواز قصاص برای ولیدم، سلطنت وی را مطلق نمیداند و او را از اسراف کردن درقتل برحذر می دارد.تبیین و شناخت ارکان اسراف در قتل و ادله ی فقاهتی موید آن، این قاعده را به عنوان اصلی جامع و منصوص، به عنوانشرط اجرای قصاص جلوه می دهد.صحبت از پرهیز از اسراف در قتل نمیتواند به قصاص محدود شود و به کمک اطلاق عبارت «فلایسرف فی القتل» وهمچنین مقدمات حکمت، نهی مولا از اسراف برای تمامی افراد قتل صدق مینماید و مخاطب آیه نیز تمامی افراد جامعهخواهد بود.ملاک و معیار اسراف نیز، تجاوز از حد قتل و یا قصاص است و با توجه به هدفی که در قتل های مجوزدار از ناحیه ی شارع،وجوددارد، ضدالقصد این اهداف را اسراف در قتل می گویند.تاسیس قاعده ای در این راستا تحت عنوان منع از اسراف در قتل و موارد تمسک به آن، نتیجه ی مقاله خواهد بود وبه کارگیری چنین قاعده ای در متون فقهی، مبانی جرم انگاری قانون گذار و اصلاح موادی که از قاعده تخطی نموده است،ظاهرمی شود.

کلیدواژه ها:

اسراف در قتل ، قصاص ، سلب حیات ، نظام دادرسی ، اعدام