بررسی انتقال ژن به میکروسپورهای کلزا با استفاده از ژن ‭gus‬

برای بهبود کیفیت و افزایش عملکرد کلزا و همچنین بروز مقاومت نسبت به بیماری ها و آفات مختلف در این گیاه با ارزش میتوان از روش انتقال ژن استفاده نمود. یکی از روشهای جدید که اخیرا مورد استفاده قرار میگیرد، انتقال ژن به میکروسپور و تولید گیاه هاپلویید می باشد. روش اصلی تولید گیاهان هاپلویید در جنس کلمیان ‭(Brassica )‬، کشت میکروسپور است. این فناوری بوضوح برای اکثر گونه های و ارقام تجاری مهم به ثبت رسیده است. اولین مرحله برای انتقال ژن موفق به میکروسپور، شناسایی مراحل تکوین میکروسپور و عوامل موثر برجداسازی و جنین زایی آن می باشد. در این طرح، انتقال ژن به میکروسپورهای کلزا با استفاده از ژن گزارش گر ‭gus‬جهت شناسایی کارآمدترین پارامترها مورد ارزیابی قرار گرفتند تا در برنامه های به نژادی آینده کلزا به منظور انتقال ژن های مفید مورد استفاده قرار گیرند. میکروسپورهای رقم هیبرید ‮‭401‬ ‭Hayola ‬که ازکیفیت خوب واهمیت اقتصادی بالا و همچنین پاسخ پذیر به جنین زایی می باشند به عنوان منشا ریزنمونه بکار گرفته شد. فاکتورهای اصلی مطالعه شده در انتقال ژن شامل محیط پیش کشت، پارامترهای مختلف بمباران مانند فشار پرتاب (،‮‭900 650‬ و ‮‭1100‬ پی ا س آی)، فاصله بمباران (6 و 9 سانتی متر) و اندازه ذرات طلا (1 و ‮‭0/6‬ میکرومتر) و تعیین میزان پاسخ پذیری مراحل مختلف تکوین میکروسپور بودند. کارایی انتقال ‭DNA (‬ژن ‭gus) ‬بوسیله بیان این ژن در بافت های بمباران شده و آزمون هیستوشیمیایی ‭GUS ‬بررسی گردید. در این مطالعه تفاوت در بیان موقت ژن ‭gus ‬در فشارهای ‮‭900 -650‬ و ‮‭1100‬ پی اس آی و فاصله های 6 و 9 سانتی متر مشاهده گردید. در این بررسی بهترین فاصله پرتاب6 سانتی متر مشخص و مناسبترین فشار ‮‭900‬ پی ا س آی و همچنین قطر مناسب ذرات طلا ‮‭0/6‬ میکرومتر برای داشتن بیشترین انتقال احتمالی ژن ‭gus ‬مشخص گردید که از آنها برای انتقال ژن های مفید در این گونه زراعی استفاده خواهد شد. واژه های کلیدی تراریزش، انتقال ژن، کلزا، ‭Brassica napus L.‬، میکروسپور، ژن ‭gus.