پهنه بندی کیفیتی آب و ارائه نقشه های کیفی رودخانه کارون با استفاده از تکنیکهای GIS( محدوده شهری اهواز )
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
رودخانه کارون یکی از پر آب ترین و طولانی ترین رودخانه های کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهای کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیهٌ آن، موقعیتی استراتژیک در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است. این مطالعه با هدف پهنه بندی کیفی آلودگی رودخانه کارون در محدوده شهری اهواز با استفاده از شاخص کیفیت آب NSFWQI با کاربرد برنامه نرم افزاری NSFWQI دانشگاه ویلکس و همچنین شاخص کیفیت آب BCWQI با کاربرد استاندارد حفظ حیات آبزی صورت پذیرفته است. پهنه بندی کیفی آب با کاربرد شاخص کیفیت آب بر روی تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که کیفیت آب رودخانه در این بازه در گروههای متوسط و ضعیف طبقه بندی می شود و بازه مرکزی رودخانه بدلیل تراکم زیاد ورودیهای فاضلابهای شهری و خانگی از کیفیت نامناسب تری نسبت به سایر بازه ها برخوردار است. با توجه به نتایج حاصله شاخص BC، شاخص مناسب جهت حفظ حیات آبزی از دیدگاه زیست محیطی است ولی شاخص NSF یک شاخص عمومی و کاربردی تر در بیان کیفیت آب رودخانه می باشد. استفاده از برنامه نرم افزاری NSFWQI باعث دقت و سرعت عمل بیشتر در روند محاسبات می گردد که با فراهم نمودن پهنه های کیفی بر روی نقشه امکان تفسیر سریع شاخص کیفیت را فراهم آورده که در این میان استفاده از GIS در افزایش دقت و کارایی پهنه بندی و همچنین امکان فراهم نمودن بانک اطلاعاتی موٌثر است.
نتایج حاصل از محاسبه شاخص کیفیت آب BC در طول 6 ماه نمونه برداری نشان می دهد که ایستگاه پارک جزیره بدترین شرایط با عدد شاخص 97/61 در رده ضعیف و ایستگاه شکاره بهترین شرایط کیفی به میزان 78/56 در رده حدوسط قرار می گیرد. دامنهٌ تغییرات در ایستگاههای مورد بررسی از 56 تا 62 در نوسان می باشد و نتایج حاصله براساس شاخص کیفیت آب NSF در طول 6 ماه نمونه برداری، ایستگاه زرگان را با 41/57 و ایستگاه پارک جزیره با 66/54 در ردهٌ متوسط به ترتیب بعنوان بهترین و بدترین شرایط کیفی معرفی می کند که دامنهٌ تغییرات شاخص در ایستگاههای مورد نظر بین 54 تا 5/57 در نوسان است.
پیش گفتار طرح پژوهشی
رودخانه کارون یکی از پر آب ترین و طولانی ترین رودخانه های کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمین های کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیهٌ آن، موقعیتی استراتژیک در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است.
این مطالعه با هدف پهنه بندی کیفی آلودگی رودخانه کارون در محدوده شهری اهواز با استفاده از شاخص کیفیت آب NSFWQI با کاربرد برنامه نرم افزاری NSFWQI دانشگاه ویلکس و همچنین شاخص کیفیت آب BCWQI با کاربرد استاندارد حفظ حیات آبزی صورت پذیرفته است.
شاخص سازمان بهداشت ملی امریکا در سال 1970 توسط براون و همکارانش براساس نظرسنجی از افراد متخصص در این زمینه ارائه گردید. پس از آن مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته و در نهایت دانشگاه ویلکس با توجه به کاربرد فراوان شاخص سازمان بهداشت ملی امریکا اقدام به طرح ریزی برنامه نرم افزاریNSFWQI نمود [9]. شاخص کیفی آب BC در سال 1995 توسط وزارت محیط زیست، پارک ها و زمین کانادا برای ارزیابی کیفیت آب ایجاد شد. در این روش پارامترهای کیفی آب با یک حد معین سنجیده شده و میزان تجاوز از آن مشخص می گردد. این حد می تواند رهنمودهای توصیه شده جهت حفظ قابلیت بهره وری آب جهت طراحی مورد نظر باشد و یا هر استانداردی که برای مصارف مختلف آب مطرح است، در نظر گرفته شود[6].
بنابراین اطلاع از وضعیت کیفی آب های سطحی با استفاده از شاخص های کیفی آب، GIS و تصاویر ماهواره ای موجب فراهم آوردن اطلاعات پایه به منظور اجرای طرح های مدیریت و پایش کیفی آب، بدست آوردن نقشه های پهنه بندی کیفی با توجه به تغییرات کیفیت آب در هر زمان خواهد شد.
اهداف :
1- بررسی تغییرات کیفی آب رودخانه با توجه به تغییر چند پارامتر کیفی با استفاده از شاخص کیفیت آب
2- کاربرد استفاده از برنامه نرم افزاری شاخص کیفیت آب
3- مقایسه پارامترهای کیفی آب با مقادیر استاندارد جهانی و ملی
4- مقایسه پارامترهای موجود کیفی آب در یک دوره آماری، براساس مطالعات انجام یافته
5- پهنه بندی کیفی آب رودخانه بر اساس داده های میدانی در کنار تکنیک های GIS
فهرست مطالب طرح پژوهشی
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مراجع و منابع این طرح پژوهشی: